Yıl: 2021  Cilt: 56  Sayı: 4  Sayfa: 2824-2848

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.21.11.1733

REEL SEKTÖRÜN FİNANSMAN SORUNLARINA ÇÖZÜM ARAYIŞLARI: GELENEKSEL OLMAYAN MAKROEKONOMİK POLİTİKA ARAÇLARI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME

MURAT ÇETİNKAYA, GÖNÜL DİNÇER

2007-2009 Küresel Finans Krizinin ardından makroekonomi politikalarının etkinliği dünya genelinde yeniden değerlendirilmiş ve yeni politika araçlarına yönelik arayışlar güçlenmiştir. 2020 yılında pandeminin yol açtığı derin ekonomik gerilemeye ülkelerin öncelikli politika yanıtı, genişletici politikalar uygulayarak, ekonomide oluşması muhtemel uzun vadeli hasarı sınırlandırmak amacıyla hane halklarına ve firmalara çeşitli destekler sağlamak olmuştur. Bu süreçte özellikle gelişmiş ülkelerde para politikasının alt sınır faiz koşullarında kısıtlı etkinliğe sahip olması nedeniyle, maliye politikaları geleneksel olmayan para politikası araçlarıyla, makro ihtiyati tedbirlerle ve geleneksel olmayan maliye politikası araçlarıyla desteklenmiştir. Uygulanma biçimine ve amacına göre tamamlayıcı ya da alternatif olabilen bu araçlar, ülkelerin kendilerine özgü koşullarına uyarlanabilmekte ve politika tasarımında artan bir esneklik sağlamaktadır. Bu çalışmada Türkiye’de reel sektörün mevcut durumu stilize olgularla incelenmiştir. Reel sektör firmalarının yüksek borçluluk oranları, karşı karşıya bulundukları finansman ve yeniden finansman maliyetlerinin yüksekliği, yatırım iklimindeki gerileme ve makroekonomik öngörülebilirliğin azalması gibi faktörler potansiyel hasılayı baskılamaktadır. Ekonomide verimlilik oranının yükseltilmesi ve potansiyel büyüme hızının arttırılması, reel sektörde üretken yatırımların çeşitli araçlarla teşvik edilmesi ve stratejik/kilit sektörlerin desteklenmesiyle mümkün olabilecektir. Bu çerçevede geleneksel olmayan makroekonomi politikası araçlarının, Türkiye’de reel sektörün finansman problemlerinin hafifletilmesinde ve üretken yatırımların teşvik edilmesinde etkili olabileceği değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Geleneksel Olmayan Para ve Maliye Politikaları, Makro İhtiyati Politikalar, Reel Sektör, Politika Çıkarımları, Türkiye.

THE QUEST FOR RELIEVING THE FINANCE PROBLEMS OF THE REAL SECTOR: AN ASSESSMENT WITHIN THE FRAMEWORK OF UNCONVENTIONAL MACROECONOMIC POLICY TOOLS

After the 2007-2009 Global Financial Crisis, the effectiveness of macroeconomic policies has been re-evaluated worldwide and the quest for new policy tools has emerged. The primary policy response of countries to the deep economic recession caused by the pandemic in 2020 has been to provide various supports to households and companies via expansionary policies in order to limit the possible long-term damage to the economy. In this process, fiscal policies were supported by unconventional monetary policy instruments, macroprudential policies and unconventional fiscal policy instruments, especially in developed countries, due to the limited effectiveness of monetary policy in lower bound conditions. These tools, which can be complementary or alternative depending on the situation and aim, can be adapted to the specific conditions of the countries and provide increased flexibility in policy design. In this study, the current conditions of the real sector in Turkey have been examined with stylized facts. Factors such as high indebtedness ratios of real sector companies, high financing and refinancing costs, deterioration in investment climate and decrease in macroeconomic predictability suppress potential output. Increasing the productivity rate and increasing the potential growth rate in the economy in general can be possible by subsidizing productive investments and promoting strategic/key sectors in the real sector. In this context, it is assessed that unconventional macroeconomic policy instruments can be effective in relieving the financing problems of the real sector in Turkey and promoting productive investments.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Unconventional Monetary and Fiscal Policies, Macroprudential Policies, Real Sector, Policy Implications, Turkey.