Yıl: 2022  Cilt: 57  Sayı: 3  Sayfa: 1859-1874

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.08.1823

TÜRKİYE’DE KOOPERATİFLERİN KAMU YÖNETİMİ YAPISINDAKİ YERİNİN VE DENETİMİNİN YENİDEN YAPILANDIRMA GEREKLİLİĞİ ÜZERİNE YENİ BİR YAKLAŞIM

FAZIL AYDIN, EROL DEMİR, İLHAN HATİPOĞLU

İnsanların ihtiyaçlarını karşılıklı yardımlaşma ve dayanışma esasına göre ve en düşük maliyetle karşılamak amacıyla gönüllülük esasına göre kurulan kooperatif tüzel kişilikleri, toplumsal hayatta çok önemli bir misyon üstlenmektedirler. Kooperatiflerin faaliyetleri sırasında birtakım usulsüzlüklere karşı korunup korunmadıkları, yasal mevzuat ile uyumlu hareket edip etmedikleri ancak genel kurul, yönetim kurulu, denetçiler ve ortaklar tarafından yapılan iç kontroller sonucu tespit edilebilmektedir. Ancak söz konusu kontrollerin etkin ve günün şartlarına uygun olarak yapılabilmesi için öncelikle kooperatif denetleme kurulunun yapısı büyük önem taşımaktadır. Ayrıca iç denetim ile birlikte dış denetim çalışmasının yapılması durumunda etkin olmaktadır. Bu çerçevede dış denetime tabi olan kooperatif tüzel kişiliğine ait temel ve ek mali tablolar, banka ve finans kurumları nezdinde kullanılacak işletme/yatırım kredilerine esas teşkil etmektedir. Ayrıca Türkiye’de kooperatifler kamu yönetiminde birden fazla bakanlığın görev ve sorumluluğu altında faaliyet göstermektedirler. Bu durum kooperatiflerin yönetsel ve denetimsel işlevlerinde bazı sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Makalede kooperatiflerdeki iç/dış denetim süreci yapılan son yasal değişiklikler kapsamında işleyiş açısından ve kamu yönetimi içindeki yapısı incelenerek sistemin olumsuz yönlerinin çözümüne yönelik öneriler ile yönetim ve denetimin daha etkili bir işleve sahip olması yönünde analizlere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): : Kooperatif, dış denetim, kamu yönetimi, kooperatiflerin denetimi, bağımsız denetim

A NEW APPROACH ON THE NEED TO RESTRUCTURE THE PLACE AND AUDIT OF COOPERATIVES IN THE STRUCTURE OF PUBLIC ADMINISTRATION IN TURKEY

Cooperative legal entities, established on a voluntary basis in order to meet the needs of people on the basis of mutual aid and solidarity and at the lowest cost, undertake a very important mission in social life. Whether the cooperatives are protected against some irregularities during their activities and whether they act in accordance with the legal legislation can only be determined as a result of the internal controls carried out by the general assembly, the board of directors, the auditors and the partners. However, in order to carry out the said controls effectively and in accordance with the current conditions, the structure of the cooperative supervisory board is of great importance. It is also effective if external audit work is carried out together with internal audit. In this context, the basic and additional financial statements of the cooperative legal entity, which is subject to external audit, form the basis for business/investment loans to be used by banks and financial institutions. In addition, cooperatives in Turkey operate under the duties and responsibilities of more than one ministries in public administration. This situation causes some problems in the managerial and supervisory functions of cooperatives. In the article, the internal/external audit process in cooperatives has been examined in terms of its functioning and its structure in the public administration within the scope of the latest legal changes, and suggestions for the solution of the negative aspects of the system and analyzes for a more effective function of management and audit are given.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Cooperative, external audit, public administration, audit of cooperatives, independent audit