Yıl: 2022  Cilt: 57  Sayı: 3  Sayfa: 1752-1764

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.08.1828

TÜRK EXİMBANK’IN FAİZSİZ FİNANSMAN TEDARİKİ VE SUNULAN ALTERNATİFLER

FATİH KAZANCI

Türk Eximbank uzun yıllardır ihracatı desteklemek amacıyla ihracatçılara faizli finansman sağlamaktadır. İhracatçıların faizsiz finansman ihtiyacı göz önüne alınarak, 2019 yılında Türk Eximbank’a katılım bankalarının kullandığı sözleşmeler ile faizsiz finansman sunma yetkisi verilmiştir. Aldığı bu yetkiye istinaden Türk Eximbank, faizsiz bazı finansman ürünlerini ihracatçılara sunmaktadır. Bu faizsiz ürünlerin kullanımı için faizsiz finansman tedarik edilmesi zorunlu olduğundan, Türk Eximbank İslam Kalkınma Bankası veya onun iştiraki olan İslami Ticaret Finansman Kurumu’ndan faizsiz finansman tedarik etmektedir. Finansman tedarikinde “iki adımlı murabaha” yöntemi adı verilen bir yöntem kullanılmaktadır. Bu yöntem İslam Kalkınma Bankası (veya iştiraki), Türk Eximbank ve ihracatçılar arasında iki farklı murabaha sözleşmesiyle kullanılmaktadır. Makalede İslam Kalkınma Bankası (veya iştiraki) ve Türk Eximbank arasında kullanılan iki adımlı murabaha yöntemi detaylı olarak anlatılmıştır. Kullanılan iki adımlı murabaha yöntemi dışında da Türk Eximbank, tedarikçi kuruluşlardan farklı yöntemlerle faizsiz finansman tedarik edebilir. Bu yöntemler “yatırım vekâleti” yöntemi ve “mudarebe ortaklığı” yöntemleridir. Makalede, Türk Eximbank’a bu yöntemlerle nasıl faizsiz finansman tedarik edebileceği üzerine detaylı açıklamalar yapılmıştır. Makalenin yazılış amacı, Türk Eximbank’a kullandığı yöntem haricinde kullanabileceği fıkhi açıdan uygun faizsiz ürünler sunarak faizsiz finansman tedarik yöntemlerine çeşitlilik kazandırmaktır.

Anahtar Kelimeler (Keywords): İslami Finans, Türk Eximbank, Katılım Bankacılığı, Uluslararası Ticaret, Ticaret Finansmanı, İki Adımlı Murabaha

TURK EXIMBANK'S INTEREST-FREE FINANCING PROCUREMENT AND ALTERNATIVES OFFERED

Türk Eximbank has been providing interest-based financing to exporters for many years in order to support exports. Considering the interest-free financing needs of exporters, Türk Eximbank was authorized to offer interest-free financing with the contracts used by participation banks in 2019. Based on this authorization, Türk Eximbank offers some interest-free financing products to exporters. Since it is obligatory to provide interest-free financing for the use of these interest-free products, Turk Eximbank procures interest-free financing from the Islamic Development Bank or its subsidiary, Islamic Trade Finance Institution. A method called the "two-step murabaha" method is used in the procurement of financing. This method is used with two different murabaha agreements between the Islamic Development Bank (or its subsidiary), Turk Eximbank and exporters. In the article, the two-step murabaha method used between the Islamic Development Bank (or its subsidiary) and Turk Eximbank is explained in detail. Apart from the two-step murabaha method used, Türk Eximbank can obtain interest-free financing from supplier institutions through different methods. These methods are "vakala investment" and "mudaraba partnership" methods. In the article, detailed explanations are given on how Turk Eximbank can provide interest-free financing with these methods. The purpose of writing the article is to diversify the interest-free financing supply methods by offering interest-free products that are legally suitable for Turk Eximbank, apart from the method it uses.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Islamic Finance, Turk Eximbank, Participation Banking, International Trade, Trade Finance, Two Step Murabahah