TÜRKİYE’NİN ŞANGHAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ ÜLKELERİNE İHRACAT POTANSİYELİNİN ANALİZİ: PANEL ÇEKİM MODELİ ANALİZİ

Özet

Küreselleşme ile birlikte ülkelerin sınırlarını serbest ticarete açması artan rekabet koşullarını da beraberinde getirmiştir. Ülkeler için ticaret potansiyellerini arttırmak en önemli konu olmuştur. Bu amaçla uluslararası ve bölgesel ticari örgütler kurulmuş, böylelikle uluslararası ticaretin kolaylaştırılması ve geliştirilmesi hedeflenmiştir. Türkiye de sahip olduğu stratejik konumu sebebiyle uluslararası ticaret hacmini geliştirebileceği önemli fırsatlara sahiptir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, Türkiye’nin Şanghay İşbirliği Örgütü üye ülkelerine ihracat potansiyeli analiz edilerek potansiyel ihracat pazarı niteliğinde olan Şanghay İşbirliği Örgütü ülkelerinin tespit edilmesi olarak belirlenmiştir. İran haricinde verilerine ulaşılabilen Çin, Rusya, Hindistan, Kırgızistan, Tacikistan, Kazakistan, Özbekistan ve Pakistan’ın 2000-2020 yılları arasındaki yıllık verileri analize dâhil edilmiştir. Çalışma sonucunda Türkiye’nin örgüte üye ülkelerden Tacikistan, Kırgızistan, Özbekistan, Pakistan ve Hindistan’a ihracat potansiyelinin üzerinde fiili ihracat yaptığı gözlemlenmiş; Rusya’ya ise ihracat potansiyeline yakın bir seviye fiili ihracat gerçekleştirdiği görülmüştür. Bununla birlikte Çin ve Kazakistan’a gerçekleştirilen fiili ihracatın ihracat potansiyelinin altında olduğu ve Şanghay İşbirliği Örgütü üye ülkeleri içerisinde bu iki ülkenin önemli hedef ihracat pazarları olduğu tespit edilmiştir.