BREZİLYA’DA GSYİH, GELİR DAĞILIMI VE YENİLENEBİLİR ENERJİNİN CO2 EMİSYONU ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: AMPİRİK BİR ANALİZ

Özet

Yenilenebilir enerji ve CO₂ emisyonu ilişkisine yönelik literatürde son dönemlerde yoğun bir ilgi olmasına karşın; GSYH, yenilenebilir enerji ve gelir eşitsizliğinin tüketime dayalı karbondioksit (CO₂) emisyonları üzerindeki etkisi hem teorik hem de ampirik olarak yeterince araştırılmamıştır. Bu çalışma, dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasında yer alan, yenilenebilir enerji ve karbondioksit emisyonları konusunda gösterdiği girişimlerle adını duyuran Brezilya için 1990-2020 yılları arasında GSYİH, yenilenebilir enerji ve gelir dağılımının tüketime dayalı CO₂ emisyonları üzerindeki etkilerini araştırmaktadır. Böylece çalışmada ampirik kanıtları ortaya koyarak etkin politika stratejilerine ulaşılması amaçlanmıştır. Verilerin elde edilmesinde gelir eşitsizliği göstergesi olan Gini endeksi için SWIID veri tabanı kullanılırken, diğer göstergeler için Dünya Bankası veri tabanından yararlanılmıştır. Çalışmada çoklu regresyon analizi, PP ve ADF birim kök analizleri, Johansen eşbütünleşme analizi ve FMOLS tahmin yöntemleri kullanılmıştır. Ekonometrik analizler neticesinde elde edilmiş olan ampirik sonuçlar, Brezilya için 1990-2020 yılları arasında hem değişkenler arası uzun vadeli etkiyi ortaya koymuş hem de tüm bağımsız değişkenlerin bağımlı değişken olan CO₂ emisyonu etkilediğini göstermiştir. Makalenin sonuç kısmında bu bulgular geniş açıdan ele alınarak tartışılmış, Brezilya devletinin ve politika yapıcıların izlemesi gereken yollar açısından bazı tavsiyeler verilmiştir.