DUPONT ANALİZİ YÖNTEMİ İLE FİNANSAL PERFORMANSIN DEĞERLENDİRİLMESİ: BIST XTRZM ENDEKSİ ÖRNEĞİ

Özet

Finansal performans, işletmelerin sürdürülebilirliğini, yatırımcı güvenini ve stratejik karar alma süreçlerini etkileyen önemli bir kriterdir. DuPont Analizi şirketlerin finansal performansını değerlendirmede kullanılan araçlardan birisidir. Bu makalenin amacı,  BIST Turizm Endeksinde yer alan şirketlerin finansal performanslarının DuPont Analizi Yöntemi kullanılarak analiz edilmesi ve finansal performanslarının karşılaştırılmasıdır. Araştırmaya dâhil edilen şirketlerin mali tabloları Kamuyu Aydınlatma Platformundan elde edilmiştir. Araştırmaya konu olan şirketlerin finansal verileri 2020-2023 yılları arasına aittir ve yılsonu mali tablolarından alınmıştır.  Araştırma sonucuna göre PKENT şirketinin en yüksek özkaynak karlılık ortalamasına, TABGIDA şirketinin ise en düşük özkaynak karlılık ortalamasına sahip şirket olduğu tespit edilmiştir. Tüm yıllar ortalamasına göre PETROKENT, ULAS, BAYDONER, ETILER, MARTI, DOCO, AVTUR, BIGCHEF şirketlerinin diğer endeks şirketleri olan MAALT, MERIT, AYCES, TEKTU ve TABGIDA şirketlerine göre özkaynaklarını daha verimli kullandıkları söylenebilir. Şirketlerin özkaynak karlılığı ortalamaları yıl bazında en yüksek 2021 yılında, en düşük 2020 yılında gerçekleşmiştir.  Araştırma bulgularına göre; BIST XTRZM Endeksinde yer alan şirketlerin özkaynak karlılıklarının yıllar itibari ile istikrarsız ve dalgalı bir seyir izlediği söylenebilir.  Araştırma sonucuna göre şirketlerin özkaynak karlılıklarını artırabilmeleri için; varlıklarını daha etkin ve verimli bir şekilde kullanmaları,  yabancı kaynak-özkaynak dengesini korumaları, sadece satışlarını artırmalarının tek başına yeterli olmadığı, net kar marjlarını da mutlaka artırmaları gerektiği tespit edilmiştir.