TÜRKİYE’DE SAĞLIK EŞİTSİZLİĞİNİN SOSYOEKONOMİK BELİRLEYİCİLERİ

Özet

Bu çalışmada, Türkiye'deki sağlık eşitsizliği ve kutuplaşma sosyoekonomik sınıf perspektifinden incelenmiştir. Analiz için 2145 gözlem içeren 2018 Dünya Değerler Anketi verileri kullanılmıştır. Gelir, eğitim, meslek, çalışma durumu, cinsiyet, medeni durum ve yaş gibi sosyoekonomik göstergeler temel alınarak yapılan analizlerde, sıralı veriler için uygun oldukları için Allison-Foster, Abul-Naga-Yalcin ve Cowell-Flachaire gibi yeni eşitsizlik ve kutuplaşma ölçütleri uygulanmıştır. Bulgular, Türkiye'de sağlık eşitsizliklerinin medyan gelir seviyesinin altında kalan gruplarda daha belirgin olduğunu göstermektedir. Özellikle 65 yaş ve üzerindeki bireyler ile düşük gelirli gruplar, sağlık eşitsizliklerinden en çok etkilenenlerdir. Emekli ve işsiz erkekler, sağlık hizmetlerine erişimde daha fazla zorluk yaşarken, profesyonel ve yönetici mesleklerde bu eşitsizlikler daha az belirgin olmaktadır. Eğitim düzeyi de önemli bir etken olup, yüksek eğitimli bireylerde eşitsizlikler daha düşük, düşük eğitimli bireylerde ise daha yüksektir. Bu bulgular, sağlık eşitsizliklerinin sosyoekonomik faktörlerle sıkı bir ilişki içinde olduğunu ortaya koymaktadır. Düşük gelirli ve yaşlı bireyler, sağlık hizmetlerine erişimde ciddi zorluklar yaşamaktadır. Dolayısıyla, sağlık politikalarının adaletli bir çerçevede yeniden gözden geçirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Sağlık eşitsizliklerinin azaltılması için etkili sosyal ve ekonomik politikalar geliştirilmesi, birinci basamak sağlık hizmetlerinin erişilebilirliğinin artırılması ve Türkiye’deki sosyoekonomik eşitsizliklerin giderilmesi büyük önem taşımaktadır.