EKONOMİK ÖZGÜRLÜK, İNOVASYON VE BÜYÜME ARASINDAKİ DİNAMİKLER: SEÇİLMİŞ ÜLKELER ÜZERİNE AMPİRİK BULGULAR

Özet

Bu çalışmada, 1995-2022 döneminde Brezilya, Meksika, Endonezya ve Türkiye’de inovasyon düzeyi ve ekonomik özgürlüğün ekonomik büyüme üzerindeki etkilerini panel veri analiziyle incelemeyi incelenmesi amaçlanmaktadır. İlk olarak, panel yatay-kesit bağımlılığı ve homojenlik testleri yapılmıştır ve ülkeler arasında yatay-kesit bağımlılığının mevcut olduğu ve modeldeki katsayıların homojen olduğu saptanmıştır. Ardından, serilerin durağanlık durumunu incelemek ikinci nesil PANIC panel birim kök testi uygulanmıştır ve değişkenlerin birinci farklarının birim kök içermediği tespit edilmiştir. Ardından Westerlund eşbütünleşme testiyle değişkenler arasında uzun dönemli ilişkilerin varlığı tespit edilmiştir. Sonrasında değişkenler arasındaki ilişkini yönünü belirlemek amacıyla Emirmahmutoğlu ve Köse (2011) panel nedensellik testi yapılmıştır ve analiz sonucunda ekonomik özgürlük ile büyüme arasında çift yönlü, patent sayısındaki artıştan ekonomik büyüme doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin varlığı tespit edilmiştir. Son aşamada katsayı tahmin analiz  yapılmış ve ekonomik özgürlük ile patent başvurularındaki artışların GSYİH üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu bulgular ışığında, ekonomik özgürlüğün büyümeyi teşvik ettiği gibi, büyümenin de özgürlüklerin artmasına katkı sağladığı, inovasyon ve teknolojik ilerlemeyi teşvik eden patent artışlarının büyümeyi olumlu etkilediği görülmektedir. Bu bulgular çerçevesinde sürdürülebilir büyümenin tesis edilmesi yönelik politika yapıcıların ekonomik özgürlüklerin ve inovasyonun teşvik edilmesine yönelik politikalara ve destekleyici yasal düzenlemelere öncelik verilmesi önerilmektedir.