ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE ÇEVRESEL VERGİLER İSKANDİNAV ÜLKELERİNDE EKOLOJİK AYAK İZİNİ AZALTMADA ETKİLİ Mİ? PANEL KANTİL REGRESYON ANALİZİ

Özet

Çevresel sürdürülebilirliğin sağlanması amacıyla entegrasyon süreçlerinin hızlandırdığı ekonomik büyüme ve onun neden olduğu dış faktörlerin düzenlenmesi veya kontrolünün sağlanması gerekmektedir. Çalışmada çevresel ölçüm göstergelerinden biri olan ekolojik ayak izi ile ekonomik büyüme, yenilenebilir enerji tüketimi, çevresel vergiler ve enerji verimliliği faktörleri İskandinav ülkelerinde 1994-2020 yılları arası ilişkisi incelenmektedir. Çalışmanın analiz kısmında uygulanan diagnostik testler kesit bağımlılığı ve eğim homojenliği testleri sonucunda ikinci nesil birim kök testlerinin kullanılmasına karar verilmiştir. İkinci nesil birim kök testi sonucunda birinci düzeyde durağan oldukları anlaşılan değişkenlere panel eşbütünleşme testi uygulanmış ve değişkenlerin uzun dönemde birlikte hareket ettikleri sonucuna ulaşılmıştır. Panel kantil regresyon sonuçlarına göre ise yenilenebilir enerji artışının yüksek kantil değerlerinde ekolojik ayak izini azalttığı, çevresel vergilerin ekolojik ayak izini yüksek kantil değerlerine doğru artan bir etki ile negatif etkilediği, enerji verimliliğinin orta kantillerde daha etkili bir biçimde ekolojik ayak izi üzerinde negatif etkisi olduğunu sonucuna ulaşılırken, kişi başına gelirin ekolojik ayak izini arttırdığı sonucuna ulaşılmaktadır. Son olarak panel nedensellik sonuçlarına göre ekolojik ayak izi ile kişi başına gelir, yenilenebilir enerji tüketimi, çevresel vergiler arasında tek yönlü bir nedensellik ilişkisi bulunurken, ekolojik ayak izi ile enerji verimliliği arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi bulunmaktadır.