SÜKNA (OTURMA) HAKKI DEĞERLEMESİ VE UYGULAMA ÖRNEKLERİ

Özet

Gayrimenkul değerleme faaliyetlerine sigortacılık ve bankacılık gibi özel sektör uygulamaları ile kamulaştırma, vergilendirme, özelleştirme, planlama, kentsel dönüşüm ve altyapı hizmetleri gibi birçok kamusal hizmetlerde ihtiyaç duyulmakta olup, gayrimenkul piyasasının tüm aktörleri tarafından değerleme raporları talep edilebilmektedir. Değerleme raporları, yatırımcıların doğru yatırım kararını alabilmeleri, banka ve finansal kurumların kredi güvenilirliği ile finansal sistemin istikrarı, doğru pazar analizi ve stratejik planlamaların yapılabilmesi açısından önemlidir. Gayrimenkul değerinin doğru bir şekilde tespiti, alım-satım işlemlerinde, finansal raporlamalarda ve vergi uygulamalarında kritik bir önem taşımaktadır. Ülkemizde sınırlı ayni hakların değerlemesi ile ilgili mevcut uygulamaların hatalı bir temele dayalı olarak gelişme riski barındırdığı belirlenmiştir. Sükna (oturma) hakkı değerlemesi de söz konusu hatalı uygulamalardan biridir. Yapılan çalışmada, sınırlı ayni haklardan olan sükna hakkının taşınmaz değerine etkisi ile sükna hakkının değeri ve uygun değerleme yönteminin belirlenerek örneklerle açıklanması hedeflenmiştir. Bu doğrultuda literatür araştırması yapılmış, sükna hakkı değerlemesinin mevcut uygulamalarda nasıl yapıldığı incelenmiş ve normatif araştırma yaklaşımıyla sükna hakkı ve taşınmaz değerine etkileri araştırılmıştır. Sükna hakkı değerinin Uluslararası Değerleme Standartlarına (UDS) uygun bilimsel yöntemlerle nasıl hesaplanması gerektiği örneklerle açıklanmış ve hesaplamalarda TRH- 2010 Yaşam Tablosunun kullanılmasının daha uygun olacağı vurgulanmıştır.