Firmaların Temettü Dağıtım Politikalarına Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi
DOI:
https://doi.org/10.63556/tisej.2025.1502Anahtar Kelimeler:
Temettü Dağıtım Politikası- Dinamik Panel Veri Analizi- Piyasa Değeri- Borsa İstanbul- Kâr Dağıtım Politikasına Etki Eden FaktörlerÖzet
Çalışmada, temettü dağıtım politikalarına etki eden faktörlerin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda BIST de işlem gören 9 işletmenin 2013-2023 yılları arasındaki verileri kullanılarak Dinamik Panel Veri Analizi uygulanmıştır. Çalışmada kullanılan verilere Refinitiv Eikonveri tabanından ulaşılmış ve verilerin analizinde Eviews Programı kullanılmıştır. Değişkenlere ait Tanımlayıcı İstatistiklere yer verilerek;Panel Nedensellik, Panel Birim Kök, Yatay Kesit Bağımlılık Analizi ve Eşbütünleşme Analizleri kullanılmıştır. Seriler arasındaki durağanlık ilişkisi tespit edilerek, işletmeler ve değişkenler arasında nedensellik ilişkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmada yer alan işletmeler, son 10 yılda düzenli kâr payı dağıtımını gerçekleştiren işletmeler olarak belirlenmiş ve benzer çalışmalardan farklı olarak 2013-2023 yıllarını kapsayan 9 şirkete ait verilerin zaman kapsamı genişletilerek literatüre katkı sağlanmıştır. Araştırma sonuçları, kâr payı dağıtım oranının şirketin kârlılığı ve büyüme potansiyeli ile güçlü bir ilişki içinde olduğunu ortaya koymaktadır. Hisse başına kârın artması, kâr payı dağıtım oranını olumlu etkilerken, piyasa değeri yüksek işletmeler genellikle kârlarının büyük kısmını ortaklarla paylaşma eğilimindedir. Hacim bazında ciro ve özkaynak kârlılığı gibi değişkenler, kâr dağıtımını etkileyen unsurlar arasında yer almakta ve bu durum, işletmelerin temettü dağıtım politikalarını şekillendirmede önem taşımaktadır. temettü dağıtım politikaları, şirketlerin piyasa değerleri üzerinde önemli bir etkiye sahiptir ve başarılı bir politika izleyen işletmeler, yatırımcıların ilgisini artırarak değerlerini olumlu yönde etkileyebilir.
Kaynaklar
ALMEİDA, L. A. G., TEİXERİA PEREİRA, E. ve OLİVEİRA TAVARES, F. (2015).Determinants of DividendPolicy: EvidencefromPortugal. ReviewofBusıness Management, 17(54), 701-719
BAHRUDIN, N. Z., SADDAM, S. Z., MUSTAFFA, A. H., ABDULLAH, H., &SAHUDIN, Z. (2021). FactorsAffectingDividendPolicy: Evidencefrom Consumer Product andTrading Services Sector. Global Business & Management Research, 13(4).
BOLAK, B. (2010). İşletme Finansı. İstanbul: Birsen Yayınevi.
BOZTOSUN, D. ve Yıldırım, A. (2024). Enflasyonun Kâr Payı Ödemelerine Etkisi: BİST Üzerine Bir Uygulama. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (42), 189-206.
BREUSCH, T. S. ve PAGAN, A. R. (1980). TheLagrangeMultiplierTestanditsApplicationstoModelSpecification in Econometrics. TheReview of EconomicStudies, 47(1), 239-253.
DEMİR, Y. (2001). İşletmelerin Kâr Payı Dağıtım Politikaları ve Firma Değerliliğinin Vergi Uygulamaları ile İlişkisine Teorik Bir Yaklaşım. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 55-71.
EBERHARDT, M. ve TEAL, F. (2010). AggregationVersusHeterogeneity in Cross-Country GrowthEmpirics. CSAE WPS, 1-28.
EMİRMAHMUTOĞLU, F. ve N. KÖSE, “TestingForGrangerCausality in Heterogeneous Mixed Panels”, EconomicModelling, 2011/28, ss. 870-876.
ERASLAN, M., ve KOÇ, S. (2017). Kâr Payı Ödemelerinin Hisse Başına Kâra Etkisinin Analizi: BİST Çimento Sektöründe Bir Uygulama. Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 158-180.
ERDAŞ, M. L. (2017). Kâr Payı Dağıtım Politikasını Etkileyen İşletmelere Özgü Faktörlerin Belirlenmesi: Borsa Istanbul-30 Endeksi Üzerine Bir Uygulama. Journal of Life Economics, 4(2), 49-76.
GUPTA, D. K. S., JAYSWAL, M., & PULIPARAMBIL, P. K. (2025). Factorsaffectingdividends of knowledgeintensivefirms. Managerial Finance, 51(2), 262-279.
KADERLİ, Y., & BAŞKAYA, H. (2014). Halka Açık Firmalarda Kâr Payı Dağıtım Duyurularının Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisinin Ölçülmesi: Borsa İstanbul’da Bir Uygulama. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 49-64.
KAYA, M., & ŞANLI, Ö. (2019). Kâr Payı Dağıtım Politikalarının Firma Değeri Üzerine Etkisi: BİST 30 Endeksi Üzerine Bir Araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 107-116.
KOÇ, S., YALDIZ, B., & ŞENOL, Z. (2020). Nakit Temettü Ödemelerinin Firma Değeri Üzerine Etkilerinin Panel Veri Yöntemi ile Analizi: BIST 30 Üzerine Bir Uygulama (2007-2017). Cumhuriyet UniversitesiJournal of Economics&AdministrativeSciences (JEAS), 21(2), 69-89.
KUZU, S., & ÇELİK, İ. E. (2020). İşletmelerde Kâr Dağıtım Politikalarının Hisse Senedi Değeri Üzerine Etkisi: BIST 30 Endeks Hisseleri Üzerine Bir Uygulama. International Journal of SocialScienceResearch, 9(1), 21-35.
NUR TOPALOĞLU, T. (2021). Kâr Payı Politikaları ile Pay Senedi Volatilitesi Arasındaki İlişki: BIST 50 Endeksinde Yer Alan Firmalar Üzerine Ekonometrik Bir Araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (90), 57-78.
PEKKAYA, M. (2006). Kâr Payı Dağıtımının Şirket Değeri Üzerine Etkisi: İMKB 30 Endeks Hisselerine Bir Analiz. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 183-209.
PESARAN, M. H. (2004). General DiagnosticTestsforCrossSectionDependence in Panels. University of Cambridge & USC.
PESARAN, M. H. (2007). A Simple Panel UnitRootTest in thePresence of Cross-SectionDependence. WileyInterScience, 22, 265-312.
PESARAN, M. H., ULAH, A. ve YAMAGATA, T. (2008). A Bias-AdjustedLm test of ErrorCross-SectionIndependence. EconometricsJournal, 11, 105-127.
RAHMAN, A., &SARI, R. (2024). AssessingtheFactorsInfluencingtheChoicebetweenDividendsandShareRepurchases. Amkop Management Accounting Review (AMAR), 4(1), 29-41.
SEVİM, Ş., & DAŞÇI, H. (2020). Halka Açık Şirketlerde Kâr Dağıtım Politikalarını Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(2), 1434-1446.
SEYHAN, M., & AKBULUT, R. (2023). Firmalarda Kâr Pay Dağıtım Politikalarını Etkileyen Makro Faktörler: BIST İmalat Sanayi Firmaları Üzerine Bir Çalışma. İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi, 5(1), 29-52.
TAŞAR, S. A., & DEMİR, Ö. (2019). Kâr Dağıtım Politikalarının Firma Finansal Performansı Üzerine Etkisi: Aksa Akrilik Kimya Sanayii AŞ’nin İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 247-259.
TEMİZ, H., & HACIHASANOĞLU, T. (2017). Temettü Politikası, Temettü Dağıtım Oranı ve Finansal Performans Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(2), 133-149.
TUNÇEL, M. B., ALPTÜRK, Y., & ZEREN, F. (2023). Kâr Payı Dağıtım Teorilerinin Geçerliliğinin Fourier Tabanlı Panel Veri Analizleri ile İncelenmesi: BIST 50 Örneği. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(4), 204-230.
WESTERLUND, J. ve EDGERTON, D. L. (2007). A Panel BootstrapCointegrationTest. EconomicsLetters, 97(3), 185-190.
ULLAH, K., BAGH, T., & ARİF, M. (2019). Factorsaffectingdividendpolicy: An empiricalinvestigation of foodsector of Pakistan. ResearchJournal of Finance and Accounting, 10(5), 12-28.
VAN LINH, N., HUNG, D. N., &VAN, V. T. T. (2024). Factorsaffectingthedividendpolicy of vietnameseenterprises in thecontext of the covid-19 pandemic. Calitatea, 25(200), 128-135.
ZOR, İ. ve YILMAZ KÜÇÜK, Ş. (2019). Kâr Payı Dağıtım Duyurularının Hisse Senedi Piyasa Fiyatına Etkisi: BİST 100’de Ampirik Bir Çalışma. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12.(1), 33-48.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Bahan YENİLMEZ- Gülşah GENEŞ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
