Demokratik Liderlik Algısının İş Yeri Mutluluğu Üzerine Etkisinde Örgütsel Desteğin Aracı Rolü
DOI:
https://doi.org/10.63556/tisej.2025.1543Anahtar Kelimeler:
LİDERLİK- DEMOKRATİK LİDERLİK- İŞ YERİ MUTLULUĞU- ÖRGÜTSEL DESTEKÖzet
Demokratik liderlik, çalışanların fikirlerini önemseyen ve katılımcılığı teşvik eden yapısıyla örgütsel destek algısını güçlendirmektedir. Çalışanlar kendilerini değerli ve desteklenmiş hissettikçe işyerinde daha mutlu olmaktadır. Bu nedenle demokratik liderlik, örgütsel destek ve işyeri mutluluğu arasında karşılıklı olarak olumlu ve tamamlayıcı bir ilişki bulunmaktadır. Bu çalışmada demokratik liderliğin iş yeri mutluluğu üzerine etkisinde örgütsel desteğin aracı rolü incelenerek olumlu veya olumsuz yönleri analiz edilmiştir. Araştırma Bursa ilinde faaliyet gösteren bir tekstil firmasında çalışan 396 personele uygulanmış, 298 anket analize uygun bulunmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen faktörlere göre araştırma modeli oluşturulmuş ve modelin testinde ölçekler arası ilişkide korelasyon yöntemi, aracı rolü için ise macro process model-4 analiz yöntemi kullanılmıştır. Demokratik liderlik algısının iş yeri mutluluğu üzerindeki etkisinde örgütsel desteğin aracı rolünün anlamlı ve pozitif etkisi tespit edilmiştir. Örgütsel desteğin aracı rolüne ilişkin bulgular, demokratik liderlik ile iş yeri mutluluğu arasındaki ilişkide, örgütsel desteğin önemli bir aracı değişken olduğunu ortaya koymaktadır. Sonuç olarak çalışma, demokratik liderlik ve iş yeri mutluluğu literatürüne örgütsel desteğin aracılık rolünü dahil ederek hem teorik hem de pratik açıdan özgün bir bakış açısı sunmaktadır.
Kaynaklar
Aluş, Y. ve Selçukkaya, S. (2015). Türk Ailesinde Mutluluk Algısı ve Değerleri, Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi, C1(2), 151-175.
Arslan, H. ve Uslu, B. (2014). Öğretmen Adaylarının Öğrenme Stilleri Ġle Liderlik Yönelimleri Arasındaki ilişki, Eğitim ve Bilim Dergisi, 39(173), 341-355.
Aselage, J. ve Eisenberger, R. (2003). Perceived organizational support and psychological contracts: A theoretical integration. Journal of Organizational Behavior. 24: 491-509.
Bilginoğlu, E. ve Yozgat, U. (2019). İşyerinde Mutluluk Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması, 15 (Special Issue), 201-206.
Chen, L., Zhang, Y., & Huang, X. (2023). The mediating role of perceived organizational support in leadership and employee well-being. Frontiers in Psychology, 14, 214–222.
Choi, S. (2007). Democratic leadership: The lessons of exemplary models for democratic governance. International Journal of Leadership Studies, 2(3), 243-262.
Cora, Kadıoğlu D. (2021). Algılanan Örgütsel Destek İle Hemşirelerin İşten Ayrılma Eğilimi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı, Antalya.
Daft, Richard L. (1991). Management, The Dryden Press, Second Edition.
Dessler, G. (1998). Management, Prentice Hall, Usa. (1998).
Doğan, M. (2018). Liderlik Yöntemleri ve İş Görenler Üzerindeki Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Eisenberger, R., Armeli, S., Rexwinkel, B., Lynch, P. D., & Rhoades, L. (2001). Reciprocation of perceived organizational support. Journal of Applied Psychology, 86(1), 42–51.
Eisenberger, R., Huntington, R., Hutchison, S. ve Sowa D. (1986). Perceived Organizational Support. Journal Of Applied Psychology, 71(3), 500-507.
Eisenberger, R., Stinglhamber, F., Vandenberghe, C., Sucharski, I. L., & Rhoades, L. (2002). Perceived supervisor support: Contributions to perceived organizational support and employee retention. Journal of Applied Psychology, 87(3), 565–573.
Eren, E. (2001). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, İstanbul: Beta Yayıncılık.
Eren, E. (2004). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, İstanbul: Beta Yayıncılık.
Eren, E. (2005). İşletmelerde stratejik yönetim ve işletme politikası (7. Basım), İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
Erer, B. (2021). İşyeri Mutluluğunun Öncülleri ve Sonuçları Üzerine Nitel Bir Çalışma, Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(1), 215-229.
Fisher, D.C., (2010), “Happiness At Work”, International Journal Of Management Reviews, Vol.12, Issue.4, 384–412.
Gastil, J. (1994). A definition and illustration of democratic leadership. Human Relations, 47(8), 953–975.
Giddens, A. (2000). Sosyoloji. Ankara: Ayraç Yayınları. 1. Baskı
Graen, G.B. ve Uhl-Bien, M. (1991). The Transformation Of Professionals İnto Selfmanaging And Partially Self-Designing Contributors: Toward A Theory Of Leadership-Making, Management Department Faculty Publications, 1(1), 1-16.
Helliwell, J. F., & Huang, H. (2020). How’s life? The global well-being report. World Happiness Report, 2020, 410–430.
Herzberg, F., Mausner, B., & Snyderman, B. B. (1959). The Motivation to Work. New York: Wiley.
Keser, A. (2004). Çalışma Birey İlişkisi ve Çalışmanın Bireyin Yaşamında Yeri, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 6 (2).
Köse, A. (2015). İşe Angaje Olma İle Örgütsel Destek Algısı Ve Örgüt İklimi Arasındaki İlişki (Kahramanmaraş İli Örneği). Doktora Tezi, Zirve Üniversitesi Ve Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kurt, M. F. (2020). Öğretmenlerin Örgütsel Destek Algısı Ve Örgütsel Sessizliği Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
Kurtessis, J. N., Eisenberger, R., Ford, M. T., Buffardi, L. C., Stewart, K. A., & Adis, C. S. (2017). Perceived organizational support: A meta-analytic evaluation. Journal of Management, 43(6), 1854–1884.
Lewin, K., Lippitt, R., & White, R. K. (1939). Patterns of Aggressive Behavior in Experimentally Created ‘Social Climates’. Journal of Social Psychology, 10(2), 271–299.
Likert, R. (1967). The Human Organization: Its Management and Value. New York: McGraw-Hill.
Liu, W. (2004). Perceived Organizational Support: Linking Human Resource Management Practices With Important Work Outcomes, Doctoral Dissertation, University Of Maryland, U.S.A.
Maslow, A. H. (1954). Motivation and Personality. New York: Harper & Row.
Nohut, F. (2022). Kişilik Özellikleri ve Kariyerizm Eğilimi Arasındaki İlişkide Örgütsel Destek Algısının Düzenleyici Rolü, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, İşletme Enstitüsü, Sakarya.
Northouse, P. G. (2019). Leadership: Theory and Practice. Thousand Oaks, CA: Sage.
Northouse, P. G. (2021). Leadership: Theory and practice (9th ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Özdemir, S. (2022). Algılanan örgütsel destek ve iş yerinde mutluluk: Psikolojik sermayenin rolü. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 20(2), 410–425.
Rhoades, L., & Eisenberger, R. (2002). Perceived organizational support: A review of the literature. Journal of Applied Psychology, 87(4), 698–714.
Seligman, M. E. P., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55(1), 5–14.
Taş, A., Çelik, K., Tomul, E., (2007). Yenilenen İlköğretim Programının Uygulandığı İlköğretim Okullarındaki Yöneticilerin Liderlik Tarzları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (2) 22. 85-98.
Tekarsan, E. (1989). Sosyal Psikoloji. İstanbul: Filiz Kitapevi.
Tengilimoğlu, D. (2005). Kamu Ve Özel Sektör Örgütlerinde Liderlik Davranışı Özelliklerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Çalışması, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C.4 S. 14 (1-16).
Thawinratna, K., & Mohanan, R. (2024). Impact of democratic leadership on employee innovative behavior with mediating role of psychological safety and creative potential. Sustainability, 17(5), 315–326.
Turan, N. (2018). Çalışma Mutluluğu: Kavram ve Kapsam, Uludağ Journal Of Economy And Society, B.U.Ü. İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37(1), 69-212.
Turunç, Ö. ve Çelik, M. (2010). Çalışanların Algıladıkları Örgütsel Destek ve İş Stresinin Örgütsel Özdeşleşme ve İş Performansına Etkisi, Journal of Management and Economics, 17 (2), 183-206.
Wang, C., Li, Z., & Liu, Y. (2022). Participative leadership and employee well-being: The role of psychological empowerment. Frontiers in Psychology, 13, 1–10.
Warr, P. (2011). Work, happiness, and unhappiness. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Wijesinghe, M. A. S. (2021). The impact of leadership styles on the job satisfaction of employees in a garment factory of Sri Lanka. Journal of Humanities and Social Sciences Studies, 3(1), 1–15.
Yetim, A. (2000). Sosyoloji ve Spor. Ankara: Top kar Matbaacılık.
Yüksel, İ. (2006). Örgütsel Destek Algisi ve Belirleyicilerinin İşten Ayrilma Eğilimi İle İlişkisi, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi. 35(1), 7-32.
Zhang, Y., Farh Jiing-Lih ve Wang, H. (2012). Organizational antecedents of employee perceived organizational support in China: a grounded investigation. The International Journal of Human Resource Management, 23(2), 422-446.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
