Türkiye’de Okun Kanununun Geçerliliği: Dalgacık Analizi
Türkiye’de Okun Kanununun Geçerliliği
DOI:
https://doi.org/10.63556/tisej.2025.1607Anahtar Kelimeler:
Okun Kanunu- İşsizlik- Ekonomik Büyüme- Dalgacık AnaliziÖzet
Okun kanunu, işsizlik oranı ile ekonomik büyüme arasındaki negatif ilişkiyi ortaya koyan temel bir makroekonomik ilkedir. Bu çalışmada, Türkiye ekonomisinde 2005:Q1-2024:Q2 dönemini kapsayan genel, erkek ve kadın işsizlik oranları ile üretim, gelir ve harcama yöntemiyle hesaplanan Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) değişkenleri kullanılarak Okun kanununun geçerliliğinin analiz edilmesi amaçlanmıştır. Analizin metodolojik çerçevesinde, değişkenlere yönelik olarak ilk olarak Kesirli Frekanslı Fourier ADF (FFFADF) birim kök testi uygulanmış, daha sonra her GSYİH değişkeni ile her işsizlik oranı arasındaki Okun kanununun geçerliliği, Dalgacık Dönüşümü Tutarlılığı (WTC) analizi ile ayrı ayrı incelenmiştir. Analiz sonuçları, Okun kanununun Türkiye’de genel olarak geçerli olduğuna dair güçlü bulgular sağlamıştır. İlişkinin en fazla üretim yöntemiyle hesaplanan GSYİH ile geçerli olduğu, en az ise kadın işsizlik oranı için geçerli olduğu tespit edilmiştir. Erkek işsizlik oranı ile GSYİH arasında daha belirgin negatif ilişkiler gözlenmiştir. Bu sonuçlar, büyüme ve istihdam dinamiklerinin GSYİH hesaplama yöntemine ve işsizlik türüne göre farklılaştığını göstermektedir. Bulgular ışığında, ekonomik büyümeyi destekleyici politikaların işsizliği azaltmadaki rolü teyit edilmekle birlikte, özellikle erkek işgücüne yönelik istihdam politikalarının GSYİH üzerinde daha belirgin pozitif etkiler yaratabileceği ve politika tasarımında bu dinamiklerin göz önünde bulundurulması gerektiği vurgulanmaktadır.
Kaynaklar
Acar, Y. (2018). Türkiye’de Ekonomik Büyüme-İşsizlik Oranı İlişkisi: Bir Nedensellik Analizi. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Alanında Yenilikçi Yaklaşımlar Cilt 2, 43-56, Gece Kitaplığı: Ankara.
Aguiar-Conraria, L., Azevedo, N., & Soares, M. J. (2008). Using Wavelets to Decompose the Time-Frequency Effects of Monetary Policy. Physica A: Statistical Mechanics and Its Applications, 387(12), 2863-2878. https://doi.org/10.1016/j.physa.2008.01.063
Akcan, A. T., Arık, M., & Azazi, H. (2025). Testing the Validity of Okun’s Law in Islamic Cooperation Organization Countries: Panel Data Analysis. Journal of Economic Cooperation and Development, 46(1), 209-240.
Akcan, A. T., Yılmaz, K. Ç., & Alptekin, V. (2019). Analyzing Relationship between Unemployment and Growth for Selected OECD Countries Through Panel Data. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(3), 727-744. https://doi.org/10.18657/yonveek.594142
Aksoy, N., & İvrendi, M. (2023). Türkiye’de Ekonomik Büyümenin Cinsiyet ve Eğitim Temelinde İşsizliğe Etkisi. Journal of Yaşar University, 18(69), 172-192. https://doi.org/10.19168/jyasar.1188216
Alper, F. Ö., & Kök, M. (2023). Türkiye’de Enflasyon-İşsizlik-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Ekonometrik Bir Analiz. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 130-141. https://doi.org/10.56574/nohusosbil.1320149
Amankwah, E., Wilson, A., Boahene, M. A., & Osei-Koduah, E. (2021). The Impact of Unemployment on Economic Growth in China. International Journal of Arts and Social Science, 4(1), 262-281.
Apaydın, Ş., & Taşdoğan, C. (2019). Yapısal ve Konjonktürel İşsizlik Çerçevesinde Okun Yasası Üzerine Bir Gözlem. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(1), 61-76. https://doi.org/10.17130/ijmeb.2019149859
Aydın, A. (2023). Türkiye Ekonomisi İçin 1980 Sonrasında Enflasyon ve Büyümenin İşsizlik Üzerindeki Etkileri: ARDL Yaklaşımı. Sosyal Bilimlerde Nicel Araştırmalar Dergisi, 3(1), 1-22.
Aydın, E. K. (2020). The Relationship between Unemployment and Economic Growth in OECD Countries: Panel Causality Test. Turkish Studies - Economics, Finance, Politics, 15(1), 267-276. https://doi.org/10.29228/TurkishStudies.39258
Bağcı, E., & Börü, M. K. (2018). Ekonomik Büyüme ve İşsizlik Arasındaki İlişki: Türkiye’de Ekonometrik Bir Analiz. International Journal of Academic Value Studies, 4(22), 890-897. https://doi.org/10.23929/javs.816
Bai, J., & Perron, P. (2003). Computation and Analysis of Multiple Structural Change Models. Journal of Applied Econometrics, 18(1), 1-22. https://doi.org/10.1002/jae.659
Baktemur, F. İ. (2021). Türkiye’de İşsizlik ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Doğrusal Olmayan Eşbütünleşme ve Nedensel İlişki. Academic Review of Humanities and Social Sciences, 4(2), 169-183. https://doi.org/10.54186/arhuss.975440
Balkı, A. (2023). Unemployment, Inflation, and Economic Growth Nexus in Türkiye: Evidence from the ARDL Method. 2. BİLSEL International World Science and Research Congress, 184-191, Bilgesina Yayınevi: İstanbul.
Bayramoğlu, A. T., & Aybudak, H. G. (2023). Türkiye Ekonomisinde Okun Yasası’nın Geçerliliği: Genel İşsizlik ve Tarım Dışı İşsizlik Oranı Üzerinden Karşılaştırmalı Bir Analiz. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33(2), 783-797. https://doi.org/10.18069/firatsbed.1219093
Bozoklu, Ş., Yılancı, V., & Görüş, M. Ş. (2020). Persistence in Per Capita Energy Consumption: A Fractional Integration Approach with a Fourier Function. Energy Economics, 91, 1-12. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2020.104926
Çoban, S., & Ulusay, N. (2022). Türkiye’de Bölgesel Düzeyde İşsizlik ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Analizi: Yaş ve Cinsiyet Asimetrisi Var Mı? International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 8(62), 1484-1493. https://doi.org/10.29228/smryj.64028
Diks, C., & Panchenko, V. (2006). A New Statistic and Practical Guidelines for Nonparametric Granger Causality Testing. Journal of Economic Dynamics and Control, 30(9-10), 1647-1669. https://doi.org/10.1016/j.jedc.2005.08.008
Djamal, D., & Brahim, L. O. (2025). Asymmetric Effect of GDP on Unemployment in North African Group Countries According to Okun’s Law. Futurity Economics & Law, 5(1), 4-23. https://doi.org/10.57125/FEL.2025.03.25.01
Enders, W., & Lee, W. (2012). The Flexible Fourier Form and Dickey-Fuller Type Unit Root Tests. Economics Letters, 117(1), 196-199. https://doi.org/10.1016/j.econlet.2012.04.081
Erdoğan, S., Yıldırım, D. Ç., Çevik, N. K., & Ünal, Ö. T. (2019). Okun Yasasının Geçerliliği: Türkiye’den Ampirik Bulgular. Maliye Dergisi, 177, 70-86.
Güçlü, M. (2018). Türkiye’de Yaş Gruplarına ve Cinsiyete Göre İşsizliğin Ekonomik Büyümeye Etkisi. Ege Akademiş Bakış, 18(3), 399-407. https://doi.org/10.21121/eab.2018339489
Han, A. (2021). Hisse Senedi Fiyatlarının Ortalamaya Dönüşü: Kesirli Frekanslı Fourier ADF Birim Kök Testi. Düzce İktisat Dergisi, 2(1), 49-62.
Kapetanios, G., Shin, Y., & Snell, A. (2006). Testing for Cointegration in Nonlinear Smooth Transition Error Correction Models. Econometric Theory, 22(2), 279-303. https://doi.org/10.1017/S0266466606060129
Kazak, H., Saiti, B., Kılıç, C., Akcan, A. T., & Karataş, A. R. (2024). Impact of Global Risk Factors on the Islamic Stock Market: New Evidence from Wavelet Analysis. Computational Economics, 65(6), 3573-3604. https://doi.org/10.1007/s10614-024-10665-7
Kenny, V. S. (2019). A Causal Relationship between Unemployment and Economic Growth. MPRA Paper, No. 93133. https://ideas.repec.org//p/pra/mprapa/93133.html
Kızılkaya, O., & Kuzucu, H. (2022). Kırılgan Beşli Ülkeleri Üzerine Okun Yasasının Geçerliliğinin Sınanması. Full-Text Book of International Symposium of Economics Finance and Econometrics, 84-95.
Koçak, N. A. (2021). Karma Frekanslı Veriler ile Okun Kanunu: Türkiye Örneği. Bankacılar Dergisi, 117, 156-169.
Kolcu, F., & Yamak, N. (2022). Türkiye’de İşsizlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Journal of Yaşar University, 17(65), 134-148. https://doi.org/10.19168/jyasar.931206
Kónya, L. (2006). Exports and Growth: Granger Causality Analysis on OECD Countries with a Panel Data Approach. Economic Modelling, 23(6), 978-992. https://doi.org/10.1016/j.econmod.2006.04.008
López, D. A. C., & Cabrera, J. A. L. (2025). Empirical Evidence for Okun’s Law in Colombia: An Analysis of Rural Areas at the Region Level. CEPAL Review No. 145, ECLAC, 107-125.
Louail, B., & Benarous, D. (2021). Relationship between Economic Growth and Unemployment Rates in the Algerian Economy: Application of Okun’s Law During 1991-2019. Organizations and Markets in Emerging Economies, 12(1), 71-85. https://doi.org/10.15388/omee.2021.12.48
Louail, B., & Riache, S. (2019). Asymmetry Relationship between Economic Growth and Unemployment Rates in the Saudi Economy: Application of Okun’s Law During the Period 1991-2017. International Journal of Advanced and Applied Sciences, 6(10), 83-88. https://doi.org/10.21833/ijaas.2019.10.013
Malik, A. A., & Khan, A. U. I. (2025). COVID-19 and the Okun’s Law: The Case of Ghana. Cogent Economics & Finance, 13(1), 2460074. https://doi.org/10.1080/23322039.2025.2460074
Nasir, S., Jamaludin, S., Safian, S. S. S., Malek, N. A., & Aziz, M. R. A. (2024). Revisiting Okun’s Law: Evidence from Malaysia. Information Management and Business Review, 16(3), 551-561. https://doi.org/10.22610/imbr.v16i3(I)S.4082
Nene, M. M., & Matthieu, M. M. (2024). Okun’s Law Using Structural Change with Threshold Approach: Empirical Evidence from the Democratic Republic of Congo (DRC). Journal of Economics and International Finance, 16(2), 16-27. https://doi.org/10.5897/JEIF2024.1215
Okun, A. M. (1962). Potential GNP: Its Measurement and Significance. American Statistical Association Proceedings of the Business and Economic Statistics Section, 98-104.
Omay, T. (2015). Fractional Frequency Flexible Fourier Form to Approximate Smooth Breaks in Unit Root Testing. Economics Letters, 134, 123-126. https://doi.org/10.1016/j.econlet.2015.07.010
Özçelik, Ö., & Erdem, C. (2020). İşsizlik ve Ekonomik Çıktı İlişkisi: Türkiye İçin Okun Yasası ile İncelenmesi. Econder International Academic Journal, 4(2), 326-341. https://doi.org/10.35342/econder.739598
Öztürk, S., & Sezen, S. (2018). Ekonomik Büyüme ile İşsizlik Arasındaki İlişkinin Analizi: Türkiye Örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(41), 1-14.
Purnomo, D., Kusumastuti, N., Anas, M., Aisyah, S., & Shaari, M. S. (2020). Evaluating the Economy Growth by Supply Chain Strategies and Testing the Validity of Okun’s Laws in Indonesia. International Journal of Supply Chain Management, 9(1), 826-831. https://doi.org/10.59160/ijscm.v9i1.4407
Sahnoun, M., & Abdennadher, C. (2019). Causality between Inflation, Economic Growth and Unemployment in North African Countries. Economic Alternatives, 1, 77-92.
Salman, G., & Kılıç, J. (2019). Türkiye’de İşsizlik ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: 1980-2018 Dönemi İçin Ekonometrik Bir Uygulama. Ekonomi İşletme ve Maliye Araştırmaları Dergisi, 1(4), 305-334. https://doi.org/10.38009/ekimad.627198
Tekgün, B., & Eroğlu, İ. (2023). How Okun’s Law Works in Fragile Five Countries: Panel Data Analysis. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 9(2), 273-288. https://doi.org/10.20979/ueyd.1338162
Torrence, C., & Compo, G. P. (1998). A Practical Guide to Wavelet Analysis. Bulletin of the American Meteorological Society, 79(1), 61-78. https://doi.org/10.1175/1520-0477(1998)079<0061:APGTWA>2.0.CO;2
Torrence, C., & Webster, P. J. (1999). Interdecadal Changes in the ENSO-Monsoon System. Journal of Climate, 12(8), 2679-2690. https://doi.org/10.1175/1520-0442(1999)012<2679:ICITEM>2.0.CO;2
Tüzün, O., Ekinci̇, R., & Ceylan, F. (2020). Okun Yasasının MIDAS Regresyon ile Analizi: Türkiye Örneği. İzmir İktisat Dergisi, 35(1), 53-60. https://doi.org/10.24988/ije.202035104
Yalçınkaya, Ö., Daştan, M., & Karabulut, K. (2018). Okun Yasası Bağlamında Ekonomik Büyüme ve İşsizlik Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi: Türkiye Ekonomisinden Kanıtlar (2000:Q1-2017:Q4). Uluslararası Ekonomi Siyaset İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 1(1), 8-27.
Yardımcı, M. C. (2021). Okun Yasasının Geçerliliğinin Sınanması: Türkiye Örneği. Eurasian Academy of Sciences Social Sciences Journal, 39, 80-95. https://doi.org/10.17740/eas.soc.2021.V39-07
Yılancı, V., & Pata, U. K. (2023). COVID-19, Stock Prices, Exchange Rates and Sovereign Bonds: A Wavelet-Based Analysis for Brazil and India. International Journal of Emerging Markets, 18(11), 4968-4986. https://doi.org/10.1108/ijoem-09-2021-1465
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
