İKTİSADİ İŞLETMELERİ ARACILIĞIYLA KOOPERATİFLERİN VERGİLENDİRİLMESİ UYGULAMASININ İNCELENMESİ

Özet

Kooperatiflerin kurumlar vergisi kapsamında vergilendirilme kuralları, 2018 yılından itibaren geçerli olmak üzere yeniden belirlenmiştir. Yeni düzenleme ile ortak dışı işlemler tanımlanmış ve ortak dışı işlem yaparak gelir gider farkı elde eden kooperatiflerin kurumlar vergisi muafiyetlerini kaybetmeden, iktisadi işletme üzerinden vergilendirilmesi yöntemi geliştirilmiştir. Ayrıca, risturn istisnası, eski uygulamadan farklı olarak tüketim kooperatifleri ile sınırlandırılmıştır.

Çalışmada, ortak dışı işlemlerden doğan gelir gider farkının iktisadi işletme üzerinden vergilendirilmesi yöntemi ile risturn istisnasının üretim ve kredi kooperatifleri açısından kaldırılmasının, kooperatif ve ortak düzeyinde yapılan vergilendirmeye etkisi incelenmiştir.
Bazı yönleriyle yeni yaklaşım, kooperatiflerin yaşadığı vergilendirme sorunlarına çözüm getirmiştir. Ayrıca, yeni yaklaşımın, risturn istinasını ve bu istisnanın kurallarını, üretim ve kredi kooperatifleri açısından uygulamadan kaldırması nedeniyle vergilendirme sorunları yaratabileceği, geçmiş uygulamadan daha farklı düzeyde vergi dışılığına neden olabileceği ve kooperatif gelir gider farkları üzerinden “en az bir kez” vergi alınmasını engelleyebileceği saptanmıştır.