TÜRKİYE’DE SEKTÖREL ELEKTRİK TÜKETİMİ İLE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: MWALD TEMELLİ NEDENSELLİK ANALİZLERİNİN UYGULANMASI

Özet

Türkiye’de sektörel açıdan elektrik tüketiminin ekonomik büyüme üzerindeki nedensellik ilişkilerinin incelenmesi makalenin temel amacını oluşturmaktadır. Bu açıdan çalışmada Türkiye’de 1970-2017 dönemi için yıllık bazda ticari, aydınlatma, mesken, diğer, resmi, sanayi sektörleri elektrik tüketimlerinin yanı sıra toplam elektrik tüketimi ile reel gayri safi yurt içi hasıla serileri kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki nedensellik ilişkilerinin tespiti için MWALD testini kullanan Toda-Yamamoto (1995) ve Dolado-Lütkepohl (1996) analizlerinden faydalanılmıştır. Toda-Yamamoto testi sonuçlarına göre ticari, mesken ve sanayi sektörlerinin elektrik tüketimi ile ekonomik büyüme arasında çift yönlü nedenselliğin var olduğu görülmektedir. Toplam elektrik tüketimi ve resmi sektörün elektrik tüketimi açısından büyüme hipotezinin ve aydınlatma sektörü için koruma hipotezinin geçerli olduğu tespit edilmiştir. Dolado-Lütkepohl testine göre diğer, mesken ve aydınlatma sektörleri için koruma hipotezi geçerliyken geriye kalan sektörlerde nedenselliğin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca her iki testin ortak sonucu olarak aydınlatma sektöründe koruma hipotezinin geçerliliği dikkati çekmektedir.