TÜRKİYE'DE YAŞLILARDA SAĞLIK HARCAMASININ BELİRLEYİCİLERİ

Özet

Bu araştırmada, Türkiye’de yaşlılıkta sağlık harcamasının nasıl değiştiğini ve sağlık harcamasındaki değişimde hangi değişkenlerin etkili olduğunu belirlemek amaçlanmıştır. Çalışmanın verileri Türkiye İstatistik Kurumu tarafından toplanan 2014 yılı Hanehalkı Bütçe Anketi verileridir. Türkiye’de yaşlıların sağlık harcama kararlarını etkileyen sosyo-demografik ve ekonomik değişkenler çift eşik (double hurdle) modeli ile belirlenmiştir. Çift eşik modelinde hata terimlerinin normal dağılım göstermemesi durumunu ortadan kaldırmak için Box-Cox dönüşümü uygulanmıştır. Ayrıca, çalışmada yatay kesit verileri kullanıldığı için değişen varyansı düzeltilmiş Box-Cox dönüşümü yapılmıştır. Aynı zamanda sağlık harcaması yapma olasılığı ile ne kadar sağlık harcaması yapılacağına ilişkin kararlar eşanlı olarak alındığı saptandığından çalışmanın modeli değişen varyansı düzeltilmiş bağımlı çift eşik modelidir. Bu çalışmada yaşlıların sağlık harcaması yapma olasılığını ve ne kadar harcama yapacaklarına ilişkin kararlarını belirleyen en önemli değişkenin toplam harcama değişkeninin olduğu saptanmıştır.