ERGENLERDE SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI İLE ÖZGECİLİK (ELSEVERLİK/FEDAKâRLIK) VE EGOSANTRİZM (BEN-MERKEZCİLİK) ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ

Özet

Basit rastgele örnekleme desenine sahip bu çalışmada, ergenlerde sosyal medya bağımlılığı ile özgecilik ve egosantrizm (benmerkezcilik) arasındaki ilişkinin belirlenmesi ve sosyal medya bağımlılığını yordayan faktörlerin açıklanması amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini yarıdan biraz fazlası (%51,7) kız öğrenci (n=464) olan 14 – 18 yaş grubundaki toplam 898 ergen oluşturmaktadır. Elde edilen bulgulara göre katılımcıların çoğunluğu (% 92) “WhatsApp” kullanmaktadır. Cinsiyet ile sosyal medya ağlarından “Facebook” (X²=137.220; df=1; p<0.05), “Youtube” (X²=10.511; df=1; p<0.05) ve “Snapchat” (X²=14.869; df=1; p<0.05) kullanımı arasında anlamlı bir farklılık vardır. Ayrıca sosyal medya bağımlılığı; cinsiyet (r=.108, p<0.01), Ergen Ben-merkezcilik–Sosyomerkezcilik (r=.165, p<0.01) ve altboyutlarından ben merkezcilik (r=.194, p<0.01), kendine odaklana (r=.071, p<0.05), imgesel (r=.116, p<0.01) ile pozitif yönlü anlamlı bir ilişkiye sahiptir. Dahası hiyerarşik çoklu regresyon analiziyle elde edilen etki büyüklüklerinin çoğu göreceli olarak mütevazı olsa da sonuçlar sosyal medya bağımlılığının %7’sini açıklamaktadır. Katılımcıların sosyal medya bağımlılık düzeyleri, büyük ölçüde cinsiyet ve ben merkezcilikleri ile ilişkilidir. Özgecilik tutumları da sosyal medya bağımlılığının önemli yordayıcıları arasındadır. Gelecekteki çalışmalar, ergenlerde kişisel kaynaklara ek olarak sosyal kaynaklarında sosyal medya bağımlılığını engellemedeki rolü araştırmalıdır.