KAMU SOSYAL YARDIM UYGULAMA SİSTEMİNİN İNCELENMESİ: IĞDIR İLİ KIRSAL ALAN ÖRNEĞİ

Özet

Ülkeler kendi dinamiklerine ve kültürel yapısına uygun olarak yoksullukla mücadelede kamu sosyal yardım uygulamalarını kullanılmaktadır. Ülkemizde, yerel yönetim düzeyinde belediyeler, merkezi yönetim düzeyinde ise il ve ilçelerde bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma (SYD) vakıfları kanalıyla ihtiyaç sahibi kitlelere kamu sosyal yardımları ulaştırılır. Sosyal yardım uygulamalarının işleyişine dönük olarak pek çok problemin (yardım programlarının belirlenmesi, yararlanma kriterleri, duyuru ve arşivleme yöntemleri vd.) varlığı literatürde yer almaktadır. Bu çalışmada, kırsal alan kamu sosyal yardım uygulaması incelenerek aksayan yönlerinin ortaya konulması ve çözüm önerilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Iğdır il merkezi ve ilçelerinde bulunan belediye ve SYD vakıfları ile toplam 8 adet yönetici anketi; il kırsal alanında ikamet eden ve sosyal yardım alan hane halkları ile 210 adet yararlanıcı anketi yüz yüze görüşme yöntemiyle yapılmıştır. Çalışma verilerine göre yardım yapan kamu kurumları arasında koordinasyonun yetersizliği ve yerel yönetimlerde mevzuat eksikliği olduğu saptanmıştır. Yararlanıcıların %95.2’si sosyal yardımlardan memnun olmasına karşılık sadece %17.1’i sosyal yardımların yeterli bulmaktadır. İşleyişle ilgili olarak ilk etapta sosyal yardım veren vakıf ve belediyelerin kullanabileceği ortak bir bilgi sisteminin gerekliliği görülmüştür. Daha sonraki aşamalarda ise tüm kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşlarının da bu sisteme dâhil edilmesi yararlı olacaktır. Bunların yanında, yardımların yeterlilik durumlarının incelenerek program türlerine göre ödemelerde iyileştirilmelerin yapılması gereklidir.