TÜRKİYE’DE KOOPERATİFLERİN KAMU YÖNETİMİ YAPISINDAKİ YERİNİN VE DENETİMİNİN YENİDEN YAPILANDIRMA GEREKLİLİĞİ ÜZERİNE YENİ BİR YAKLAŞIM

Özet

İnsanların ihtiyaçlarını karşılıklı yardımlaşma ve dayanışma esasına göre ve en düşük maliyetle karşılamak amacıyla gönüllülük esasına göre kurulan kooperatif tüzel kişilikleri, toplumsal hayatta çok önemli bir misyon üstlenmektedirler. Kooperatiflerin faaliyetleri sırasında birtakım usulsüzlüklere karşı korunup korunmadıkları, yasal mevzuat ile uyumlu hareket edip etmedikleri ancak genel kurul, yönetim kurulu, denetçiler ve ortaklar tarafından yapılan iç kontroller sonucu tespit edilebilmektedir. Ancak söz konusu kontrollerin etkin ve günün şartlarına uygun olarak yapılabilmesi için öncelikle kooperatif denetleme kurulunun yapısı büyük önem taşımaktadır. Ayrıca iç denetim ile birlikte dış denetim çalışmasının yapılması durumunda etkin olmaktadır. Bu çerçevede dış denetime tabi olan kooperatif tüzel kişiliğine ait temel ve ek mali tablolar, banka ve finans kurumları nezdinde kullanılacak işletme/yatırım kredilerine esas teşkil etmektedir. Ayrıca Türkiye’de kooperatifler kamu yönetiminde birden fazla bakanlığın görev ve sorumluluğu altında faaliyet göstermektedirler. Bu durum kooperatiflerin yönetsel ve denetimsel işlevlerinde bazı sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Makalede kooperatiflerdeki iç/dış denetim süreci yapılan son yasal değişiklikler kapsamında işleyiş açısından ve kamu yönetimi içindeki yapısı incelenerek sistemin olumsuz yönlerinin çözümüne yönelik öneriler ile yönetim ve denetimin daha etkili bir işleve sahip olması yönünde analizlere yer verilmiştir.