ORTAKLARIN KOOPERATİFLERİN ÜRÜN PAZARLAMA SÜRECİNE KATILIMI: IĞDIR İLİ TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ ÖRNEĞİ

Özet

Araştırmanın temel amacı Tarım Kredi Kooperatif (TKK) ortaklarının kooperatiflerin ürün pazarlama sürecine katılımını etkileyen faktörlerin belirlenmesidir. Araştırmanın birincil verileri Iğdır ili TKK ortakları arasından basit tesadüfi örnekleme yöntemine göre belirlenen 91 çiftçiyle yüz yüze yapılan anketlerden elde edilmiştir. Ortakların kooperatifleri aracılığıyla ürün pazarlama durumlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesinde ise Binary lojistik regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, kooperatif ortaklarının %40,7’sinin kooperatiflerin ürün pazarlama sürecine katılırken, %59,3’ünün katılmadığı tespit edilmiştir. Model sonuçları ortakların kooperatifleri aracılığıyla ürün pazarlama durumlarının kooperatiften memnuniyet düzeyinin, eğitim durumlarının ve daha önce kooperatifleriyle olumlu deneyim yaşamış olmalarının istatistiksel olarak pozitif yönde etkilediğini, buna karşın ortakların yaşının istatistiksel olarak negatif yönlü etkilediğini ortaya koymaktadır. Kooperatif ortaklarının TKK aracılığıyla ürün pazarlama durumlarının artırılarak kooperatiflerin piyasadaki güçlerinin artırılabilmesi için ortakların kooperatifin diğer hizmetleriyle memnuniyet düzeylerinin artırılması, daha genç ve lise ve üstü eğitime sahip olan kooperatif ortağı çiftçilerin hedef alınması ve ortakların kooperatifleriyle olumlu deneyim yaşamaları yönünde faaliyetlerin hayata geçirilmesi gerekmektedir. Ayrıca, kooperatiflere ortaklıkta gençleri teşvik edecek politikalar geliştirilmeli ve kooperatif yönetiminde daha genç ve eğitim seviyesi yüksek çiftçilere ayrıcalık sağlanmalıdır. Bölgede örgütlerin daha etkili olabilmesi için kooperatiflere ortak olan ve olmayan çiftçilere kooperatifleşme ve örgütlenme hakkında sürekli eğitimler verilmesi gerekli görülmektedir.