DEMOKRASİ TEŞVİKİ: NEOREALİST HEDEFLER İÇİN İDEALİST BİR SÖYLEM Mİ?

Özet

Demokrasi teşviki ve demokratikleşme özellikle Soğuk Savaşın son yıllarından itibaren uluslararası sistemde elzem bir konu olagelmiştir. Her ne kadar pek çok aktör demokrasiyi farklı teoriler ve hedefler üzerinden teşvik etmekteyse de, demokrasi teşviki hem pratik hem de teorik bağlamda dönüşümüne devam etmektedir. Bu çalışma söz konusu değişiklikleri demokrasi teşvikinin tarihi ve siyasi boyutları üzerinden ele almaktadır. Tarihi bağlamda demokrasi teşviki teşvikçilerin hedefleri ve uluslararası sistemdeki değişimlere bağlı olarak üç ayrı safhada köklü değişimlerden geçmiştir. Siyasal olarak yerel ve uluslararası baskıların demokratikleşme süreçlerine ve demokrasi teşvikine önemli etkileri olmuştur. Demokrasi teşvikinin tarihini ve pratiğini değerlendirdikten sonra, bu alandaki güncel gelişmeler ele alınmaktadır. Demokrasi teşvikinin uzun ve çekişmeli tarihinin, teşvikçilerin ikircikli yaklaşımları ile açıklanması mümkündür. Günümüzde demokrasi teşvikinin birbirine zıt görüşler ve hedeflere dayalı olduğu görülmektedir. Demokrasi ve demokratikleşme özünde idealist yaklaşımlardır, ancak güncel teşvik çabaları neorealist hedeflerle yürütülmektedir. Bu durum şüphecilere görece sağlam bir dayanak noktası sağlamakta ve söz konusu çabaların başarısının azalmasına neden olmaktadır.