ÖĞRETMENLERİN VE OKUL YÖNETİCİLERİNİN SOSYAL SERMAYEYE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Özet

Bu çalışmada amaç, Ankara ilinde yer alan ortaokullarda görev yapmakta olan öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin sosyal sermayeye ilişkin görüşlerini incelemektir. Bu doğrultuda Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin sosyal sermayenin anlamına, unsurlarına, kişisel ve örgütsel katkılarına, okullarda gelişme sürecine, karşılaşılan zorluklara ve sosyal sermayenin geliştirilmesi için yapılabileceklere ilişkin görüşleri incelenmiştir. Araştırma, 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Ankara ili Çankaya, Yenimahalle, Mamak, Altındağ, Etimesgut, Keçiören ve Sincan ilçelerinden maksimum çeşitlilik, ölçüt örnekleme yöntemleri ile belirlenen katılımcılar ile gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma yöntemi benimsenerek olgu bilim çalışması şeklinde desenlenen bu araştırmada veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz ve içerik analizi yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenler ve okul yöneticileri sosyal sermayeyi iş birliği, iletişim ve güven olgularıyla iç içe olan bir kavram olarak tanımlamışlardır. Katılımcılar sosyal sermayenin bileşenlerini güven, sosyal ağlar, faaliyetlere katılım, okuldaki normlar ve örgütsel bağlılık şeklinde belirtmişlerdir. Öğretmenler ve okul yöneticileri sosyal sermayenin varlığının öğretmenlerin okula ait hissetme durumunu, mesleki motivasyon ve gelişimini, akademik başarıyı, okulun atmosferini ve imajını olumlu yönde etkilediğini ifade etmişlerdir. Böylelikle sosyal sermayenin okulun verimli işleyişine katkı sağladığı belirtilmiştir. Sosyal sermayenin geliştirilmesinde öğretmenler arasındaki iletişimin iyi olmaması, okul idaresinin otoriter bir tutum içinde olması, iletişime kapalı olması ve velilerin eğitim-öğretim sürecinde pasif bir konumda olması gibi engellerle karşılaşıldığı ifade edilmiştir.