ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞININ BİLGİ UÇURMAYA (WHİSTLEBLOWİNG) ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ ROLÜ: BEYAZ YAKALI ÇALIŞANLAR ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Özet

Örgütlerde etik davranışların teşvik edilmesi ve şeffaflığın korunması için geliştirilen stratejilerin merkezinde bireysel eylemler ile örgütün kolektif bütünlüğü arasında köprü kuran bir eylem olan bilgi uçurma olgusu yatmaktadır. Bu bağlamda çalışanların suiistimalleri bildirme tercihlerini yönlendiren temel mekanizmaların çözümlenmesi ve böylece çağdaş örgütlere nüfuz eden etik dinamiklerin daha derin bir şekilde anlaşılması önemlidir. Araştırma, örgütsel vatandaşlık davranışı ile bilgi uçurma arasındaki ilişkiyi, örgütsel adaletin aracılık rolüne odaklanarak incelemiştir. Araştırmaya 448 beyaz yakalı hizmet sektörü çalışanı örneklem olarak seçilmiştir. Araştırma verileri Smart PLS 4 ile analiz edilmiş ve analizler için yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre örgütsel vatandaşlık davranışı ile örgütsel adalete ilişkin algının tüm boyutları (dağıtım adaleti, prosedür adaleti ve etkileşimsel adalet), çalışanların bilgi uçurma eylemleri üzerinde pozitif etki yaratmaktadır. Bununla birlikte örgütsel vatandaşlık davranışının bilgi uçurmaya etkisinde örgütsel adalete ilişkin algının tüm boyutlarının aracı rol üstlendiği belirlenmiştir. Örgütsel vatandaşlık davranışının teşvik edilmesi ile örgütsel adalete dayanan bir örgüt kültürünün desteklenmesi, bilgi uçurma davranışını güçlendiren sağlam bir çerçeve oluşturacak ve böylece örgütsel ekosistemin etik dokusu ve hesap verebilirlik mekanizmaları da güçlenecektir.