TÜRKİYE’DE FARKLI KESİMLERİN ENFLASYON BEKLENTİLERİNİN KONTROLÜ İÇİN ÖLÇÜM İHTİYACI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME VE ÖNERİ

Özet

Beklenti kavramı, iktisadi anlamda, bireylerin gelecekteki ekonomik koşullarla ilgili bekleyişlerini yansıtan değişkenlerin gelecekteki değerlerine ilişkin algılarına odaklanır. Enflasyon beklentileri, ekonomik davranışın, finansal kararların ve politika sonuçlarının önemli belirleyicilerinden olmakla birlikte merkez bankalarının enflasyonu kontrol edebilmesinde takip ettiği ve yönlendirmeye çalıştığı önemli değişkenlerden bir tanesidir. Merkez Bankası, enflasyon beklentilerini Türkiye’de reel ve finansal sektör temsilcileri ve profesyoneller için ölçmekteyken daha alt gruplarda mikro düzeyde ölçmemektedir. Ekonomide sadece bir kesimin enflasyon beklentilerinin dikkate alınması, gösterge yanlılığına yol açabilecektir. Çalışma, enflasyon beklentileri ve ekonomik aktörler arasındaki ilişkiyi farklı perspektiflerden ele alarak ekonomi politikalarının etkinliğini artırmaya yönelik olarak önemli ipuçları sunmaktadır. Çeşitli kesimlerin enflasyon beklentilerinin ölçümünü, ekonomik karar alma süreçlerindeki etkilerini anlamak ve daha sağlam bir para politikası oluşturmak amacıyla değerlendirmek önemlidir. Bu kapsamda çalışmada, özellikle çiftçilerin enflasyon beklentilerinin diğer ekonomik kesimlerden farklılaşabileceği ve bu farklılığın para politikası üzerindeki etkilerinin anlaşılması gerektiği vurgulanmaktadır. Ayrıca çalışma kapsamında Türkiye'de, çiftçiler gibi toplumun farklı kesimleri için enflasyon beklentilerinin nicel olarak sunulmasının önemi ve olası sonuçları tartışılırken çiftçilerin enflasyon beklentilerinin zaman serisi biçiminde elde edilmesinin, araştırmacılara pek çok teoremin ampirik olarak sınanmasın açısından imkân tanıyacağı ortaya konmaktadır. Çalışmada, fiyat istikrarı ve rasyonel bekleyişlerin sağlanması açısından bu ölçümün gerekliliği literatür taraması ve düşünsel boyutta açıklanmaktadır.