BÖLGESEL KONUT TALEBİ: PANEL VERİ ANALİZİ

Özet

Bu çalışma Türkiye’de konut talebini etkileyen değişkenleri bölgesel verilerle incelenmektedir. Bu amaçla Türkiye İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırmasına göre oluşturulan 26 bölgeye ait verilerle konut talebi, kişi başı gelir, konut fiyatları farkı, genel fiyat düzeyi, konut üretimi, gayrimenkul kredileri değişkenleri aracılığı ile 3 model ve dirençli panel veri tahmincileri ile analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, konut fiyatlarının artışı konut talebini düşürürken, diğer açıklayıcı değişkenlerdeki artışlar konut talebini artırmaktadır. Konut fiyatları, gelir ve diğer fiyatların açıklayıcı değişken olarak kullanıldığı ilk modelde, konut fiyat esnekliği 0.06, gelir esnekliği 1.505 - 1.791; çapraz talep esnekliği 0.83 - 1.71 olarak tahmin edilmiştir. İkinci modelde konut üretiminin dahil edilmesinden sonra fiyat esnekliği (0.143) ve çapraz talep esnekliği (Beck - Katz’da 1.211, Driscoll - Kraay’da 1.396) artarken, gelir esnekliği (1.066-0.866) düşmektedir. Üçüncü modelde, modele hane başına gayrimenkul kredileri eklenince, parametreleri yaklaşık değerleri korumaktadır. Sadece konut fiyatları, hanehalkı geliri ve diğer mal ve hizmetlerin fiyatlarının modele alındığı ilk modelde, kişi başına gelirin konut talebini en çok etkileyen değişken olduğu görülmektedir. Konut üretiminin ve gayrimenkul kredilerinin eklenmesi ile, konut dışındaki mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki hareketler diğer değişkenlerden daha büyük parametre değerleri almaktadır.