TÜRKİYE’DEKİ HANE HALKININ ORTAK FİNANSAL CEHALETİ: DEMOGRAFİK BELİRLEYİCİLERİ, FİNANSAL YÖNETİM DAVRANIŞI VE FİNANSAL REFAH ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Özet

Günümüzdeki ekonomik sistemlerde insanların ekonomiye ilişkin konulardaki bilme arzuları insanların ekonomik modelleri dolduran rasyonel ajanlara yaklaşmalarına yardımcı olabilmektedir. Fakat psikolojide bu konularda bilgilenmemeyi tercih eden insanlarında bulunduğu söylenebilir. Bu çalışmanın amacı, Barrafrem vd. (2020)’nin geliştirdiği Finansal Cehalet (Financial Homo Ignorance-FHI) endeksi aracılığıyla Türkiye’deki hane halkının ortak finansal cehaletinin hane halkının demografik özellikleri, finansal yönetim davranışı ilişkisiz ölçümlerde tek yönlü varyans analizi, t testi, ve çoklu karşılaştırmalar içinse LSD testi kullanılmıştır. Yapılan çalışmanın sonucunda hane halkının FHI ile cinsiyet, meslek, sağlık sigortası ve finansal yönetim arasında pozitif yönlü zayıf bir ilişki bulunduğu; çalışılan kurum, eğitim düzeyi, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi arasında negatif yönlü zayıf bir ilişkin bulunduğu ve hane halkının FHI endeksi ile finansal refah arasında pozitif yönlü orta düzeyde bir ilişki bulunmaktayken; yaş ve aylık hane geliri arasında ise negatif yönlü orta düzeyde bir ilişki bulunduğu saptanmıştır.Ayrıca, araştırmaya katılan hane halkının cinsiyetleri, meslekleri, sağlık sigortalarının olup olmamaları ve gelirlerinin yönetim şekilleri ile finansal cehaletleri arasında az da olsa paralellik olduğu, özellikle kadınların erkeklere oranla finansal konularda daha cahil olmayı yeğledikleri söylenebilir. Ayrıca söz konusu çalışmada, finansal yönetim konusunda karar almayı erteleyen ve sağlık sigortası yaptırmayan kişilerin de finansal cehalet konusunda az da olsa ısrarcı oldukları ortaya çıkmıştır.