AKILLI SESLİ ASİSTANLARIN ONLİNE ALIŞVERİŞTE KULLANIMINA YÖNELİK TÜKETİCİ DİRENCİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER: GİZLİLİK SİNİZMİ VE ALGILANAN ÜRKÜTÜCÜLÜĞÜN ROLÜ

Özet

Doğal dil işleme ve sesli komut teknolojilerindeki gelişmeler sesli asistanları tüketici davranışlarını şekillendiren önemli yapay zeka araçları haline getirmiştir. Ancak, gizlilik endişeleri akıllı sesli asistanların benimsenmesini engelleyen en önemli sorunlardan biri olmaya devam etmektedir. Bugüne kadar yapılan çalışmalar  sesli asiatanların benimsenme davranış kalıplarını açıklamaya çalışmış ancak sınırlı sayıda araştırma çevrimiçi alışveriş bağlamında direnç faktörlerini ele almıştır. Bu nedenle, bu çalışma, tüketicilerin sesli asistanları çevrimiçi alışveriş davranışında kullanmaya yönelik dirençlerini etkileyen faktörleri incelemeyi amaçlamaktadır. Gizlilik kaygılarını açıklamak için gizlilik sinizmi kavramı kullanılmış ve gizlilik sinizminin ve algılanan ütkütücülüğün sesli asistanlara karşı direnç niyeti üzerindeki etkileri incelenmiştir. Çalışmada kolayda örnekleme yöntemi kullanılmış ve 18 ve üzeri yaş aralığında sesli asistan kulanan üketicilerden oluşan örnekleme ulaşmak için çevrimiçi anket yöntemi uygulanmıştır. Toplamda 252 anketin analizi kısmi en küçük kareler yapısal eşitlik modeli (PLS-SEM) ile gerçekleştirilmiştir. Sonuçlar, gizlilik sinizminin algılanan ürkütücülüğü olumlu yönde etkilediğini, algılanan ürkütücülüğün ise direnç niyetini pozitif yönde etkilediğini göstermiştir. Gizlilik sinizminin direnç niyeti üzerindeki doğrudan etkisi anlamlı olmakla birlikte, bu etki algılanan ürkütücülük aracılığıyla pozitif ve anlamlı hale geldiği sonucuna ulaşılmıştır. Bulgular doğrultusunda uygulayıcılara ve akademisyenlere öneriler sunulmuştur.