EKONOMİK ÖZGÜRLÜĞÜN MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: YENİ KIRILGAN BEŞLİ ÖRNEĞİ
DOI:
https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.25.02.2606Anahtar Kelimeler:
Ekonomik Özgürlük Endeksi- Yeni Kırılgan Beşli- Panel Veri Analizi- Makroekonomik Performans- ekonomik BüyümeÖzet
Bu çalışma, Yeni Kırılgan Beşli olarak adlandırılan Türkiye, Arjantin, Pakistan, Katar ve Mısır ülkelerinde Ekonomik Özgürlük Endeksi (EÖE) ile makroekonomik değişkenler arasındaki ilişkileri incelemektedir. 1999-2022 yıllarını kapsayan panel veri analizi yöntemiyle, ekonomik özgürlüğün makroekonomik performansa etkileri değerlendirilmiştir. Ele alınan değişkenler arasında doğrudan yabancı yatırımlar (FDI), ekonomik büyüme oranları (GDP), enflasyon (INF), mal ve hizmet ihracat oranları (EGS) ve sabit sermaye oluşumu (GFC) yer almıştır.
Sonuçlar, ekonomik özgürlük seviyelerinin kısa ve orta vadede ülkelerin ekonomik performansı üzerinde olumlu etkiler yarattığını göstermiştir. Doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyüme oranlarının ekonomik özgürlüğün yüksek olduğu durumlarda arttığı tespit edilmiştir. Enflasyonun ise ekonomik özgürlük seviyelerinden etkilendiği ve bu etkinin fiyat istikrarını desteklediği gözlenmiştir. Ayrıca, sabit sermaye oluşumu ve ihracat oranlarının ekonomik özgürlükle güçlü bir ilişki sergilediği anlaşılmıştır.
Bununla birlikte, ekonomik özgürlük ile uzun vadeli sürdürülebilir ekonomik ilişkiler arasında zayıf bir bağ olduğu bulunmuştur. Bu durum, kısa ve orta vadeli etkilerin daha baskın olduğunu işaret etmektedir. Çalışma, ekonomik özgürlüğün uluslararası ticaret ve yatırım ortamını geliştirme kapasitesine de dikkat çekmektedir. Sonuçlar, ekonomik özgürlüğün artırılması yönünde politikaların benimsenmesinin ekonomik performansı kısa vadede destekleyebileceğini, ancak uzun vadede yapısal reformların önem taşıdığını vurgulamaktadır.