HAYAT SİGORTALARINI VERGİLENDİRME YAKLAŞIMLARI

Özet

Günümüzde hayat sigortaları, sağladığı koruma yanında tasarruf aracı olarak kullanılmaktadır. Saf sigorta içeriğiyle süreli hayat sigortaları, erken ölümün neden olacağı gelir kaybını yerine koymayı, geride kalanların finansal güçlükle karşılaşmasını önlemeyi içermektedir. Yaşam boyu hayat sigortaları, vefat tazminatı yanında emeklilik geliri benzeri bir kaynak yaratmaktadır. Tek primli hayat sigortaları ise yatırım aracı niteliğindedir. Çalışmanın amacı, hayat sigortası ürünlerinin, bu sigortalar için ödenen primlerin ve nihayetinde sigortadan yapılan ödemelerin niteliğinin ve ekonomik içeriğin ortaya konulması ve bu sayede vergilendirme için geçerli yaklaşım ve genel uygulamaların belirlenmesidir. Hayat sigortası için prim ödenmesi, hayat sigortası tasarruf unsuru içeriyor ise getiri elde edilmesi ve hayat sigortasından yapılan ödemeler birbiriyle ilişkilidir. Bu nedenle çalışma boyunca sürecin irdelenmesi ve değerlendirilmesinde bu aşamaların bütüncül yapısı dikkate alınmış, tutarlı ve birbiriyle ilişkili vergileme kuralları saptanmıştır. Ayrıca, hayat sigortalarının vergileme kuralları ve muhtemel etkileri mutlak olduğu kadar benzer araçlarla karşılaştırılarak göreli olarak saptanmıştır. Yaygın uygulamada, hayat sigortalarının aşamalarının karşılıklı ilişkisini dikkate alan ve tutarlı vergileme kurallarının dışına çıkılarak, hayat sigortalarına vergisel kolaylık sağlayan kurallar tercih edilmektedir. Hayat sigortası tasarruflarının getirileri için vergisiz birim süreci işlemekte, getiriler sigortalıya dağıtılana kadar vergilendirilmemektedir. Keza vefat tazminatları yaygın olarak vergi dışında tutulmaktadır.