REFAH REJİMLERİNDE BAĞIMSIZ ÇALIŞANLARIN İŞSİZLİK SİGORTASI: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Özet

Sosyal politika sosyal risklere karşı bireyleri korumak amacıyla devlet tarafından uygulanan politikalar olarak aynı zamanda kapsayıcı ve bütünleştirici özelliği de sahip politikalardır. Sanayi devrimiyle oluşan işçi sınıfı hem dar anlamda sosyal politika hem de dar anlamda sosyal güvenliğin mesnedini oluştururken aynı zamanda “bağımlı çalışan” oranının çalışan nüfus içinde yüksekliği sosyal politikaların gelişiminde etkili olmuştur. Yakın dönemde girişimciliğin teşvik edilmesi, 2008 krizi, pandemi süreci ve gig ekonomisiyle bağımsız çalışan nüfus daha da yoğunlaşmıştır bazı atipik istihdam biçimleriyle kendini gösteren önemli bir alan bağımsız çalışanların diğer tüm bağımlı çalışanlar gibi sosyal risklere dolayısıyla işsizlik riskine maruz kalmaları da olağan bir durumdur. Çalışmanın temel amacı emeğin tarihsel sürecine değinmek suretiyle sanayi devriminden günümüze çalışan statülerini değinmek suretiyle önemli bir boşluk olarak nitelendirilebilecek olan bağımsız çalışanların işsizlik sigortası uygulamasını aynı zamanda farklı rejimlere ait ülke özelliklerine değinerek açıklamaktır. Türkiye’de ise çalışan statüleriyle ilgili bazı istatistiki bilgiler farklı ülkelerle karşılaştırmalı olarak verilmiş ve bağımsız çalışanların işsizliğiyle ilgili ihtiyacın belirginleştiği somutlaştırılmıştır. 4447 sayılı kanunla uygulanan devamında isteğe bağlı sigortaları da kapsayan ve son olarak bağımsız çalışanlarla ilişkili “esnaf ve ahilik sandığı” uygulamasıyla getirilen düzenlemelere değinilmiştir. İşsizlik sigortasının sağlamış olduğu uygulamaları somutlaştırmak ve farklı ülkelerdeki uygulamaları karşılaştırmak suretiyle prim şartı, ödenek miktarı ve süresi gibi özelliklere sahip olan uygulamanın geleceğe yönelik olarak yansımaları çalışmada analiz edilmiştir.