SKA 8 ve SKA 9 Amaçları Kapsamında Türkiye’nin Sürdürülebilir Bölgesel Kalkınma Analizi
DOI:
https://doi.org/10.63556/tisej.2025.1495Anahtar Kelimeler:
Bölgesel Kalkınma- Sürdürülebilirlik- Ekonomik Gelişme- SKAÖzet
Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA), günümüzde ekonomik büyüme, toplumsal refah ve çevresel koruma hedeflerini bir araya getiren küresel bir paradigmadır. SKA'nın ekonomik boyutunu temsil eden SKA 8 (İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme) ve SKA 9 (Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı), ekonomik büyümenin sürdürülebilirliğini, kapsayıcılığını artırmayı, yenilikçilik odaklı sanayi politikaları ve altyapı yatırımlarıyla kalkınmayı öngörmektedir. Bu çalışma, Türkiye’nin SKA bağlamında SKA 8 ve SKA 9 amaçlarına yönelik performansını değerlendirmeyi ve elde edilen bulgular kapsamında sürdürülebilir kalkınma yolculuğunda Türkiye için bir perspektif sunarak, politika yapıcılara rehberlik etmeyi amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında özellikle SKA 8 ve SKA 9 hedeflerine odaklanılmasının nedeni, bu hedeflerin kapsayıcı ekonomik büyüme, istihdam, sanayi ve altyapı yatırımlarıyla ilişkileri nedeniyle sürdürülebilir bir yapısal gelişmişlik açısından sahip oldukları kritik önemdir. Bu bağlamda, OECD üyesi ülkelerle kıyaslama yapılarak Türkiye’nin mevcut durumu ekonomik, sosyal ve çevresel göstergeler üzerinden Entropi ve VIKOR yöntemleri ile analiz edilmiştir. Yapılan analizler neticesinde elde edilen bulgular, araştırma kapsamında ele alınan kriterler bağlamında Türkiye’nin çalışmaya dâhil edilen 28 OECD üye ülkesi arasında sondan ikinci sırada yer aldığını ortaya koymaktadır.
Kaynaklar
Allen, C., Metternicht, G., & Wiedmann, T. (2018). Initial progress in implementing the Sustainable Development Goals (SDGs): A review of evidence from countries. Sustainability Science, 13(5), 1453-1467. https://doi.org/10.1007/s11625-018-0572-3
Alpdoğan, H. (2023). OECD ülkelerinde sürdürülebilir kalkınma politikalarının ARAS metodu ile performans analizi. Business & Management Studies: An International Journal, 11(3), Article 3. https://doi.org/10.15295/bmij.v11i3.2285
Arslan, H. (2017). AHP-VIKOR yöntemi ile etkin tasarrufa yönelik en iyi tedarikçi seçimi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(63), 1203-1217. https://doi.org/10.17755/esosder.305241
Arslan, R., & Bircan, H. (2018). Alternatif Sayısının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Sonuçlarına Etkisi. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(18), 239-264.
Babacan, A. (2020). Türkiye’de Orta Gelir Grubuna Yönelik Otomobil Seçimi. Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi Olarak VİKOR Yöntemi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 293-307. https://doi.org/10.37880/cumuiibf.625927
Bakır, M., & Atalık, Ö. (2018). Entropi ve Aras Yöntemleriyle Havayolu İşletmelerinde Hizmet Kalitesinin Değerlendirilmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(1), 617-638.
Bolayır, S., & Eroğlu, İ. (2024). Türkiye’de Sürdürülebilir Kalkınma. Sakarya Üniversitesi İktisat Dergisi, 13(1), Article 1.
Edinsel, S. (2023). Birleşmiş Milletler sürdürülebilir kalkınma amaçları ışığında Türkiye Cumhuriyeti kadının güçlenmesi eylem planı 2018-2023. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(49-1), Article 49-1. https://doi.org/10.31795/baunsobed.1352805
Global Findex Database. (2021). World Bank Open Data. World Bank Open Data. https://data.worldbank.org
Haberal, Z., & Işık, A. (2024). Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Çerçevesinde Türkiye’deki Büyükşehir Belediyelerinin Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(3), Article 3. https://doi.org/10.18037/ausbd.1485975
ILO. (2021). Regions and countries | International Labour Organization. https://www.ilo.org/regions-and-countries
International Telecommunication Union. (2021). Statistics. ITU. https://www.itu.int:443/en/ITU-D/Statistics/Pages/stat/default.aspx
Kanaat, E. E. (2022). Yenilik Perspektifinden Yerel Yönetimlerde Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Çalışmalarının Değerlendirilmesi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), Article 2. https://doi.org/10.46442/intjcss.1176109
Karaman, B., & Çerçioğlu, H. (2015). 0-1 Hedef programlama destekli bütünleşik AHP-VIKOR yöntemi: Hastane yatırımı projeleri seçimi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 30(4), 0-0. https://doi.org/10.17341/gummfd.24390
Keleş, D. (2023). Birleşmiş Milletler (BM) Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Çerçevesinde Türkiye’de Sürdürülebilirlik Raporlaması: BİST’e Kote Edilmiş Bazı Holding İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. İşletme Akademisi Dergisi, 4(3), Article 3. https://doi.org/10.26677/TR1010.2023.1293
Meydan, B. (2025). Sürdürülebilir kalkınma hedefleri kapsamında TR33 bölgesi illerinin performanslarının TOPSIS yöntemi ile değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(Özel Sayı), Article Özel Sayı. https://doi.org/10.33707/akuiibfd.1610410
OECD. (2021a). OECD Data Explorer • Current well-being. https://data-explorer.oecd.org/vis?pg=0&bp=true&snb=2&vw=tb&df[ds]=dsDisseminateFinalDMZ&df[id]=DSD_HSL%40DF_HSL_CWB&df[ag]=OECD.WISE.WDP&df[vs]=1.0&pd=2019%2C2022&dq=.2_4.PT_POP_Y15T24._T._T._T.&to[TIME_PERIOD]=false&lc=en
OECD. (2021b). OECD Data Explorer • Employment rate. https://data-explorer.oecd.org/vis?df[ds]=dsDisseminateFinalDMZ&df[id]=DSD_LFS%40DF_IALFS_EMP_WAP_Q&df[ag]=OECD.SDD.TPS&df[vs]=1.0&pd=2016%2C2023&dq=.EMP_WAP.._Z.Y._T.Y15T64..A&to[TIME_PERIOD]=false&vw=tb
OECD. (2021c). Researchers. OECD. https://www.oecd.org/en/data/indicators/researchers.html
Pradhan, P., Costa, L., Rybski, D., Lucht, W., & Kropp, J. P. (2017). A Systematic Study of Sustainable Development Goal (SDG) Interactions. Earth’s Future, 5(11), 1169-1179. https://doi.org/10.1002/2017EF000632
Saraçoğlu, I. K., & Saraçoğlu, S. (2023). Sürdürülebilir Kalkınma ve Sağlık: Türkiye Üzerine Bölgesel Bir Değerlendirme. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 58(1), Article 1. https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.03.2104
Scimago Jounal Rank. (2021). SJR - International Science Ranking. https://www.scimagojr.com/countryrank.php?year=2021
Tezcan, N. (2020). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Kapsamında Türkiye’de Sağlık Göstergelerinin Analizi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(Temmuz 2020(Özel Ek)), Article Temmuz 2020(Özel Ek).
Tiltay, M. A., Öz, M., & Tepe, M. E. (2021). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Bağlamında Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamaları: Türkiye’de Mevcut Durum ve Eğilimler. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(2), Article 2. https://doi.org/10.17541/optimum.897786
Times Higher Education. (2021). World University Rankings. Times Higher Education (THE). https://www.timeshighereducation.com/world-university-rankings
UNESCO. (2021). Science,technology and innovation: 9.5.1 Research and development expenditure as a proportion of GDP. http://data.uis.unesco.org/index.aspx?queryid=3684
Vural, D., Köse, E., & Bayam, B. (2020). AHP ve VIKOR Yöntemleri ile Personel Seçimi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 10(21), 70-89.
Wang, C.-N., Le, T. Q., Chang, K.-H., & Dang, T.-T. (2022). Measuring Road Transport Sustainability Using MCDM-Based Entropy Objective Weighting Method. Symmetry, 14(5), Article 5. https://doi.org/10.3390/sym14051033
World Justice Project. (2021). Research and Data. World Justice Project. https://worldjusticeproject.org/our-work/research-and-data
Yereli, A. B., & Ünal, M. (2022). Stratejik Yönetim Süreçlerinde Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları: Bakanlıklar ve Büyükşehir Belediyeleri Üzerinden Bir Analiz. Ombudsman Akademik, 8(16), Article 16.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Onur OKTAYSOY- Ethem TOPÇUOĞLU- Yaşar ŞAHİN- Vurgun TOPÇUOĞLU

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.