Ekonomik Asimetri Çerçevesinde Türkiye ve Yunanistan: 1991-2023 Dönemi

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.63556/tisej.2025.1528

Anahtar Kelimeler:

Türkiye- Yunanistan- Ekonomik Asimetri- MARCOS- Kritik

Özet

Ülkelerde asimetri, iki veya daha fazla ülke arasındaki politik, ekonomik, sosyal, kültürel veya askeri farklılıkların dengesiz olması durumudur. Bu çalışmada da ekonomik asimetri çerçevesinde Türkiye ve Yunanistan’ın 1991-2023 yılları arasına ait ekonomik performanslarının CRITIC ve MARCOS yöntemleri ile değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada ülkelerin ekonomik performansını ölçmek amacıyla gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH), kişi başına düşen gayri safi yurt içi hasıla, enflasyon, işsizlik toplam, mal ve hizmet ihracatı (GSYİH'nin %'si), mal ve hizmet ihracatı (cari ABD doları), mal ve hizmet ithalatı (GSYİH'nin %'si), mal ve hizmet ithalatı (cari ABD doları) gibi seçilmiş sekiz (8) adet ekonomik değerlendirme kriteri kullanılmıştır. Sonuç olarak, Türkiye’nin ekonomik performansının en yüksek olduğu yıl 2013 yılı olarak bulunurken, ekonomik performansın en düşük olduğu yıl ise 1993 yılı olarak bulunmuştur. Yunanistan’ın ekonomik performansının en yüksek olduğu yıl 2008 yılı olarak bulunurken, ekonomik performansın en düşük olduğu yıl ise 1998 yılı olarak bulunmuştur.

Kaynaklar

Afşar, A., & Karpuz, E. (2019). Makroekonomik Değişkenlerle Borsa İstanbul Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları Endeksi Arasındaki İlişki. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (1), 52-64.

Akandere, G., & Zerenler, M. (2022). Doğu Avrupa Ülkelerinin Çevresel ve Ekonomik Performansının Bütünleşik CRITIC-TOPSIS Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 25 (Özel Sayı), 524-535.

Akay, H. K., Aklan, N. A., & Çınar, M. (2016). Türkiye Ekonomisinde Ekonomik Büyüme ve İşsizlik. Journal of Management and Economics Research, 14 (1), 209-226.

Akçay, B. (2012). Türkiye’de Cari Açığın Sürdürülebilirliği: Borç Krizindeki Yunanistan İle Bir Karşılaştırma. Ekonomik Yaklaşım, 23(84), 1-38.

Aksu, F. (2016). The Aegean Disputes: An Intractable Conflict. In Turkish-Greek Relations: Rapprochement and Risk (pp. 45-70). Routledge.

Aktaş, G., & Kaplan, Z. (2020). AB’nin Serbest Ticaret Anlaşmalarının Asimetrik Etkisi ve Türkiye. Uluslararası Ekonomi İşletme ve Politika Dergisi, 4 (1), 117-140.

Akyol Özcan, K. (2023). Konut Fiyat Endeksi Belirleyicileri Üzerine Bir Araştırma: Asimetrik Eş Bütünleşme Analizi. EKEV Akademi Dergisi, 93, 283-307.

Altay Topçu, B., & Oralhan, B. (2017). Türkiye ve OECD Ülkeleri’nin Temel Makroekonomik Göstergeler Açısından Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Karşılaştırılması. International Journal of Academic Value Studies, 3 (14), 260-277.

Altın, H. (2020). Ekonomik Özgürlük Endeksinin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Analizi. International Journal of Economics Business and Politics, 4 (2), 441-460.

Arsu, T., & Ayçin, E. (2021). Evaluation of OECD Countries with Multicriteria Decision-Making Methods in Terms of Economic, Social and Environmental Aspects. Operational Research in Engineering Sciences: Theory and Applications, 4 (2), 55-78.

Atrashkevich, A. N. (2019). Turkey and Greece: Political and Economic Relations within the Conflict Circumstances (1999-2017). International Relations, 19 (4), 675—689.

Ayçin, E. (2019). Çok Kriterli Karar Verme: Bilgisayar Uygulamalı Çözümler. Nobel Akademik Yayıncılık.

Barışık, S., Çevik, E. İ., & Çevik, N. K. (2019). Türkiye’de Okun Yasası, Asimetri İlişkisi ve İstihdam Yaratmayan Büyüme: Markov-Switching Yaklaşımı. Maliye Dergisi, 159 (2), 88-102.

Bayramoğlu, M. F., Bayramoğlu, A. T., & Ergün, M. A. (2019). Döviz Kuru ve Petrol Fiyatları Arasındaki İlişkinin Ortalamada ve Varyansta Nedensellik Testi ile Analizi. Business & Management Studies: An International Journal, 7 (5), 2112-2123.

Berument, H., & Doğan, B. (2005). The Asymmetric Effects of Government Spending Shocks: Empirical Evidence from Turkey. Journal of Economic and Social Research, 6 (1), 33-51.

Bilgin, P., & Bilgiç, A. (2011). Turkey's "New" Foreign Policy toward Eurasia. Eurasian Geography and Economics, 52 (2), 173-195.

Ceylan, S., & Şahin, B. Y. (2010). İşsizlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisinde Asimetri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11 (2), 157-165.

Chakraborty, S., & Zavadskas, E. K. (2014). Applications of WASPAS method in manufacturing decision making. Informatica, 25 (1), 1-20.

Çelik, S., & Ünlü, A. (2023). İthalat ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Asimetrik Olarak İncelenmesi. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 10 (94), 882-892.

Çetin, M. (2011). Ezeli Rakip Ebedi Dost İki Ülke: Türkiye-Yunanistan, Türkiye Stratejik Araştırma Merkezi, [Erişim Tarihi 03.12.2024, https://tasam.org/Files/Icerik/File/ezeli_rakip_ebedi_dost_iki_ulketurkiye-yunanistan_6b0b3158-67e6-4d4b-8ed5-b95655e28125.pdf]

Demiryol, T. (2018). Türkiye-Rusya İlişkilerinde Enerjinin Rolü: Asimetrik Karşılıklı Bağımlılık ve Sınırları. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17 (4), 1438-1455.

Diakoulaki, D., Mavrotas, G., & Papayannakis, L. (1995). Determining objective weights in multiple criteria problems: The critic method. Computers & Operations Research, 22 (7), 763-770.

Dritsakis, N. (2004). Defense spending and economic growth: an empirical investigation for Greece and Turkey. Journal of Policy Modeling, 26 (2), 249–264.

Dunne, P., Nikolaidou, E., & Vougas, D. (2001). Defence spending and economic growth: A causal analysis for Greece and Turkey. Defence and Peace Economics, 12 (1), 5–26.

Ela, M., Doğan, A., & Uçar, O. (2018). Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye’nin Makroekonomik Performanslarının TOPSIS Yöntemi ile Karşılaştırılması. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2 (2), 129-143.

Fisher Onar, N., & Watson, M. (2013). Crisis or opportunity? Turkey, Greece and the political economy of South-East Europe in the 2010s. Southeast European and Black Sea Studies, 13 (3) 407–420.

Gediz Oral, B., & Arpazlı Fazlılar, T. (2021). AB borç krizi ve Makroekonomik Göstergelerle Türkiye-PIIGS (Portekiz, İrlanda, İtalya, Yunanistan, İspanya) Ülkeleri Değerlendirmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 292-321.

Genç, A., Avcı, T., & Sevgin, H. (2017). Karadeniz Ekonomik İşbirliği Üye Ülkelerine İlişkin Etkinlik Analizi: TOPSIS, ARAS ve MOORA Yöntemleriyle Bir Uygulama. Pamukkale Journal of Eurasian Socioeconomic Studies, 4 (2), 15-40.

Göğebakan, R. (2014). Finansal Krizlerin Ekonomik Etkileri: Türkiye ve Yunanistan Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Heraclides, A. (2010). The Greek-Turkish Conflict in the Aegean. New Perspectives on South-East Europe Series, Palgrave Macmillan.

Kahreman, Y. (2023). OECD Ülkelerinin Ekonomik Performanslarının CRITIC-MABAC Yöntemi ile Ölçülmesi. Uluslararası Bankacılık Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6 (1), 96-122.

Kandil, M. (1995). Asymmetric Nominal Flexibility and Economic Fluctuations. Southern Economic Journal, 61, 674-695.

Kalyoncu, H., & Yücel, F. (2006). An analytical approach on defense expenditure and economic growth: The case of Turkey and Greece. Journal of Economic Studies, 33 (5), 336-343.

Katrakilidis, C., & Trachanas, E. (2012). What drives housing price dynamics in Greece: New evidence from asymmetric ARDL cointegration. Economic Modelling, 29 (4), 1064-1069.

Kiracı, K., & Bakır, M. (2019). CRITIC Temelli EDAS Yöntemi ile Havayolu İşletmelerinde Performans Ölçümü Uygulaması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 157-174.

Keridis, D. (2001). Earthquakes, Diplomacy, and New Thinking in Greek-Turkish Relations. The Review of International Affairs, 50 (1), 33-48.

Ker-Lindsay, J. (2007). The Policies of Greece and Cyprus towards Turkey’s EU Accession. Turkish Studies, 8 (1), 71-83.

Kete, H., & Karasaç, F. (2022). Covid-19 sürecinde Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye’nin ekonomik performanslarının COPRAS yöntemi ile değerlendirilmesi. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 9 (2), 373-395.

Kocadayı, N., Kavşak, E., & Temizel, F. (2020). Emtia Fiyatlarının Gayrimenkul Yatırım Ortaklığına Olan Etkilerinin Avrupa Borç Krizine Bağlı Olarak Değerlendirilmesi: Avrupa Ülkeleri Örneği. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21 (1), 15-27.

Körpe, Ö. (2023). Eş Anlamlı Değil ama Eş Kullanımlı: Muharebe Sahası Fonksiyon Alanları Çerçevesinde Konvansiyonel, Asimetrik ve Hibrit Savaş. Güvenlik Stratejileri Dergisi, (“Yeni” Savaşlar ve “Yeni” Ordular Özel Sayısı), 13-30.

Kurnaz Şahin, F. (2021). 1929 Dünya Ekonomik Buhranı Sonrasında Türk-Yunan Ekonomik İlişkilerinin Tarihsel Gelişimi (1929-1939). Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, (Türk-Yunan İlişkileri Özel Sayısı), 55-90.

Orhan, M. (2020). Avrupa Birliği Ülkeleri ile Avrupa Birliği Üyeliğine Aday Olan Ülkelerin Makroekonomik Performanslarının Aras Yöntemi ile Kıyaslanması. Journal of Humanities and Tourism Research, 10 (1), 115-129.

Orhan, M., & Aytekin, M. (2020). Türkiye ile AB’ye Son Katılan Ülkelerin AR-GE Performanslarının CRITIC Ağırlıklı MAUT ve SAW Yöntemiyle Kıyaslanması. Business & Management Studies: An International Journal, 8, (1), 754-778.

Özden, Ü. H. (2012). AB’ye Üye Ülkelerin ve Türkiye’nin Ekonomik Performanslarına Göre VIKOR Yöntemi ile Sıralanması. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (21), 455-468.

Özbek, A., & Demirkol, İ. (2019). Avrupa Birliği Ülkeleri ile Türkiye’nin Ekonomik Göstergelerinin Karşılaştırılması. Journal of Management and Economics, 26 (1), 71-91.

Rumelili, B. (2005). Constructing Identity and Relating to Difference: Understanding the EU’s Mode of Differentiation. Review of International Studies, 31 (1), 21-40.

Sezgin, S. (2000). Defence Expenditure And Economic Growth in Turkey And Greece: A Cointegration Analysis. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, 1 (1), 191-202.

Silvapulle, P., Moosa, I. A., & Silvapulle, M. J. (2004). Asymmetry in Okun's law. Canadian Journal of Economics/Revue canadienne d'économique, 37 (2), 353-374.

Sarucan, A., Baysal, M. E., & Engin, O. (2024). Ranking of The Member Countries in The Black Sea Economic Cooperation Organization Using Multi-Criteria Decision-Making Methods. Konjes, 12 (2), 326–343.

Sevgin, H., & Kundakcı, N. (2017). TOPSIS ve MOORA Yöntemleri ile Avrupa Birliği’ne Üye Olan Ülkelerin ve Türkiye’nin Ekonomik Göstergelere Göre Sıralanması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (3), 87-108.

Sofracı, İ. E., & Kayam, M. (2019). Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi ve Ekonomiye Olan Etkileri. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 23 (2), 187-201.

Stević, Ž., & Brković, N. (2020). A Novel Integrated FUCOM-MARCOS Model for Evaluation of Human Resources in a Transport Company. Logistics, 4 (1), 1-14.

Stević, Ž., Pamučar, D., Puška, A., Chatterjee, P. (2020). Sustainable supplier selection in healthcare industries using a new MCDM method: Measurement of alternatives and ranking according to compromise solution (MARCOS). Computers & Industrial Engineering, 140, 106231.

Şahin Macit, N. (2023). Evaluation of The Macroeconomic Performance of Selected European And Central Asian Countries By Cilos Based Aroman Method. Eurasian Business & Economics Journal, 34, 31- 48.

Şenol, Z., & Ulutaş, A. (2018). Muhasebe Temelli Performans Ölçümleri ile Piyasa Temelli Performans Ölçümlerinin CRITIC ve ARAS Yöntemleriyle Değerlendirilmesi. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 641, 983-1002.

Tanrıöver, B., & Yamak, N. (2022). Kümülatif Etki-Tepki Fonksiyonları Çerçevesinde İktisadi Şokların Sürekliliği: Türkiye Uygulaması. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 37, 173-186.

Teker, S., Teker, D., & Güzelsoy, H. (2023). Financial inclusion and economic development: Turkey and Greece. PressAcademia Procedia (PAP), (16), 232-233.

Togan, S. (2012). The EU-Turkey Customs Union: A model for future Euro-Med integration. European Economic Review, 56 (6), 1207-1217.

Tsakonas, P. J. (2023). The Incomplete Breakthrough in Greek-Turkish Relations: Grasping Greece's Socialization Strategy. Palgrave Macmillan.

Türkoğlu, M., & Karataş, A. (2023). OECD Ülkelerinin Makroekonomik Performanslarının COPRAS ve MAIRCA Yöntemleri İle Karşılaştırılması. Uygulamalı Sosyal Bilimler ve Güzel Sanatlar Dergisi, 5 (13), 189-217.

Urfalıoğlu, F., & Genç, T. (2013). Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri ile Türkiye’nin Ekonomik Performansının Avrupa Birliği Üye Ülkeleri ile Karşılaştırılması. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35 (2), 329-360.

Usta, N. (2012). Türk – Yunan Ekonomik İlişkileri (1980–2010). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Utkulu, U., & Seymen, D. (2004). Trade and competitiveness between Turkey and the EU: Time series evidence. Journal of Economic Cooperation among Islamic Countries, 25 (4), 1-24.

Unger, A., Papastamatelou, J., Okan, E. Y., & Aytas, S. (2014). How the economic situation moderates the influence of available money on compulsive buying of students—a comparative study between Turkey and Greece. Journal of behavioral addictions, 3 (3), 173-181.

Ünkaracalar, T. (2022). Küreselleşme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Seçilmiş Ülkeler Üzerine Bir Uygulama. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 24 (43), 762-784.

Yapa, K., Durmuş, M., Tayyar, N., & Akbulut, İ. (2020). Comparison of the European Union Countries and Turkey's Macroeconomic Indicators with Best Worst Method. Handbook of Research on Social and Economic Development in the European Union.

Yeşilkaya, M. (2022). Ekonomik Büyüme Kapsamında Orta Gelir Tuzağı: Türkiye İle Güney Kore Ve Yunanistan Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tez). Aksaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Yılmaz, S. (2016). Türk-Yunan İlişkileri ve Yunan Ekonomik Krizi. TURAN-SAM, 8 (30), 22-39.

Zeleny, M. (2010). Multiobjective optimization, systems design and De Novo programming. In Handbook of multicriteria analysis (pp. 243-262). Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg.

İndir

Yayınlanmış

22-09-2025

Nasıl Atıf Yapılır

ÇAM, E. (2025). Ekonomik Asimetri Çerçevesinde Türkiye ve Yunanistan: 1991-2023 Dönemi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 60(3), 2612–2638. https://doi.org/10.63556/tisej.2025.1528

Sayı

Bölüm

Araştırma Makalesi

Benzer Makaleler

<< < 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > >> 

Bu makale için ayrıca gelişmiş bir benzerlik araması başlat yapabilirsiniz.