RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ YOL GÜVENLİĞİ VE ÖLÜMLÜ KAZALAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: SEÇİLMİŞ GELİŞMEKTE OLAN ÜLKE ÖRNEKLERİ İÇİN AMPİRİK BİR ANALİZ

Özet

Her yıl 1.3 milyondan fazla kişi yol kazalarında hayatının kaybetmektedir. Yol kazaları nedeniyle yaşanan ölümlerin %80’i ise az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelerde görülmektedir. Yol kazaları kaynaklı yaralanma, ölüm ve maddi kayıplar, az gelişmiş ülkelerin sağlık sistemlerine ve bütçelerine ağır yük bindirmektedir. Bu çalışmanın amacı, resmi kalkınma yardımlarının ölümlü yol kazaları üzerine etkilerinin sektör bazında incelenmesi ve yardımların etkinliği alanında öneriler getirilmesidir. Çalışmada, Vietnam, Sırbistan, Bosna Hersek, Ermenistan ve Gürcistan’da, 2005-2016 arası dönem için yol kazalarında 1 milyon nüfusta görülen ölüm sayıları ile ülkelerin ulaşım ve sağlık alanında aldığı kalkınma yardımları arasındaki ilişki regresyon analizi yöntemiyle incelenmiştir. Ayrıca dolaylı olarak etkilemesi beklenen kişi başına milli gelir değişkeni ile kalkınma yardımları arasındaki ilişki de istatistiksel olarak incelenmiştir. Çalışmanın bulguları, Vietnam, Sırbistan ve Bosna Hersek’in yol ulaşımı kapsamında aldığı kalkınma yardımları ile 1 milyon nüfusta görülen ölüm sayıları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu yönündedir. Buna göre, kalkınma yardımlarının sektör ve ihtiyaç temelinde önceliklendirilmesi, sahadan doğru veri toplanabilmesi için kurumsal ve yasal altyapının temin edilmesi, ülke altyapı ve kurumsal kapasitelerinin yeterli olmadığı hallerde öncelikli olarak kurumsal ve yasal kapasitenin geliştirilmesi önerilmektedir.