J.S. MILL İN LİBERAL DÜŞÜNCE GELENEĞİ İÇİNDEKİ YERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Özet

Mill e gore iktisadi ve siyasi güç kitlelere doğru yayılmakla beraber rekabete dayalı serbest piyasa ekonomisi çalışanlar üzerinde paternalist bir hiyerarşik yapı oluşturmaktadır. Bu nedenle de laissez-faire ekonomik felsefesine olan mutlak güvenini kaybetmiştir. Ona göre modern sanayi toplumunun bireysel
özgürlüğün kurumlaşmasına olanak sağlayacak koşulları üretmesi gerekmektedir. Mill, esas itibariyle klasik liberal düşünce geleneğinin bir temsilcisi olarak kabul edilir. Fakat on sekizinci ve on dokuzuncu yüzyıllarda meydana gelen sosyoekonomik gelişmelerden oldukça etkilenmiş bir düşünürdür. Buna bağlı olarak özgürlüğü ahlâki sorumluluk çerçevesinde ele alarak pozitif özgürlük anlayışına doğru kaymıştır. Bu bağlamda devletin sosyal hayata seçici müdahalesini öngören sosyal liberalizm ile ilişkilendirilmiş, klasik liberalizmle modern liberalizm arasında köprü rolü oynayan bir düşünür olarak nitelendirilmiştir.