PARA VAKIFLARININ TEMEL PRENSİPLERİ VE YÖNETİMİ

Özet

Sosyal boyutu ağır basan bir kurum olarak para vakıflarının İslam medeniyetinde önemli bir yeri vardır. Tarihi süreç içerisinde toplumun kamusal ihtiyaçlarının karşılanmasında önemli fonksiyonlar üstlenen bu kurumların kendine özgü kuruluş, yönetim ve işleyiş yöntemleri vardır. Para vakıflarının amaçları, yapıları ve işlevleri geniş bir literatür yelpazesinde tartışılmıştır. Bu makale, sürdürülebilir, uzun soluklu hayır işleri gerçekleştirmek için dini, işletme ve toplumsal mantıkları birleştiren özgün bir hayırseverlik perspektifi sunan Osmanlı para vakıflarının özelliklerini tartışmaktadır. Bu makalede, para vakıfları için üç temel prensip olduğunu iddia ediyoruz: (i) hayır işlerinin kalıcılığı, (ii) faaliyetlerin sürdürülebilirliği ve (iii) toplumsal katkı. Kâr amacı gütmeyen kurumlar olarak para vakıfları, sürdürülebilir kalkınma, toplumsal refah ve kamusal hizmetlerin icrasında üçüncü sektör gibi yer almışlardır. Bununla ilgili tarihi süreç içerisinde oluşan tecrübi birikim ve Osmanlı dönemi uygulamaları, günümüzün ekonomik ve sosyal sorunlarını çözmek için de değerli çıkarımlar sunmaktadır.