TÜRKİYE’DE E-SİGORTACILIĞIN DEĞİŞİMİ VE HAYAT SİGORTALARINDA E-SİGORTA PRİM ÜRETİMİNİN DOĞRUSAL OLMAYAN OTOREGRESİF SİNİR AĞLARI İLE ÖNGÖRÜSÜ

Özet

Elektronik sistemler aracılığıyla yapılan ticaret olarak tanımlanabilen e-ticaret, sigortacılık sektöründe de kendini göstermektedir. Satış şekli bazında e-ticaret aracılığıyla gerçekleştirilen satışlar literatürde e-sigortacılık ismiyle anılmaya başlanmıştır. E-sigortacılık dünya sigorta pazarında önemli bir yere gelmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de e-sigortacılıkta yaşanan değişimin araştırılması ve hayat sigortalarında e-sigorta prim üretiminin gelecek öngörüsünün elde edilmesidir. Öngörü için zaman serilerinin analizinde kullanılan doğrusal olmayan otoregresif sinir ağları yöntemi uygulanmıştır. İkincil verilere dayanarak hazırlanan bu nicel araştırmada kullanılan veriler, Türkiye Sigortalar Birliği tarafından yayınlanan, satış şekli bazında primler tablolarından alınmıştır. Betimsel bulgular e-sigortacılık ile elde edilen toplam poliçe priminin, 2015 yılında 34.151.563 ile pazarın %0,1’ini oluşturmakta iken 2021 yılı Aralık ayı sonunda 2.659.041.678 ile %2,5’e ulaştığını göstermiştir. E-sigorta prim üretimi altı yıl içerisinde 77 kat artmıştır. Hayat sigortalarının öngörüsü için 2016:01-2021:12 dönemine ilişkin 72 aylık e-sigorta prim üretim değerleri kullanılarak doğrusal olmayan otoregresif sinir ağları ile analiz yapılmıştır. Kurulan en uygun ağ modeli (12-5-1) mimari yapısına sahip, Levenberg-Marquardt algoritmasına dayanan geri yayılım algoritması ile öğrenen model olmuştur. Eğitim sonunda, performans ölçütü olarak seçilen hata kareler ortalaması 2,07982e-4 ve regresyon belirtme katsayısı R²=0,93 olarak elde edilmiştir. Bu ağ modelinin kullanılması ile yapılan öngörüler, e-sigorta prim üretiminin gelecek altı yıllık dönemde de artacağını ortaya koymuştur. E-sigorta prim üretimi halen geleneksel yöntemler kadar büyük bir pazar payına sahip olmasa da bu payın gelecekte önemli oranda artması beklenmektedir.