ÖRGÜTLERDE RAYDAN ÇIKAN KİŞİLİĞİN GERÇEK YÜZÜ: PSİKOPATİNİN SANAL AYLAKLIĞA ETKİSİ

Özet

İnsan davranışlarının altında yatan nedenler araştırmacılar ve örgütler tarafından ele alınmaktadır. Kişilik özelliği olarak karanlık üçlü ve davranışsal çıktı olarak üretim dışı davranışlar sıklıkla incelenmiştir. Çünkü üretim dışı iş davranışlarının, önemli veya önemsiz olarak nitelendirilse bile işletmeye ekstra maliyetleri vardır. Bu çalışmada; karanlık üçlü içinde yer alan psikopatinin, üretim dışı iş davranışları içinde yer alan önemli ve önemsiz sanal aylaklık ile olan ilişkisi araştırılmıştır. Araştırmanın kurgusal dayanağını öz-düzenle(yeme)me teorisi oluşturmaktadır. Öz-düzenlemeyle ilişkin kaynakların tükenmesi, düşük öz saygı veya düşük benlik saygısından da ileri gelmektedir. Psikopatik kişiliğin, düşük benlik saygısından dolayı sanal aylaklık davranışları gösterebileceği varsayılabilir. Psikopati ve sanal aylaklık ilişkisine yönelik hipotezlerin test edilmesi amacıyla nicel bir yöntem benimsenmiş olup, araştırmanın ölçüm modeli ve yapısal model analizleri SmartPLS 3.3.7 programı kullanılarak yapılmıştır. Araştırma bulguları; psikopat kişiliğin örgütün üretim zamanında ve mesai saatleri içerisinde etik olmayan, yönetimsel açıdan uygun görülmeyen ve iş kanununca da suç sayılabilecek sanal aylaklık davranışları yapabileceğini göstermiştir. Psikopatinin sanal aylaklığın öncülü olduğu ortaya konularak, gelecekteki araştırmalar için yönetimsel açıdan da önerilerde bulunulmuştur.