BALTIK KURU YÜK ENDEKSİ İLE FİNANSAL PİYASALAR ARASINDA NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: PANDEMİ DÖNEMİ TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Özet

Baltık kuru yük endeksi (BDI) , deniz lojistiği ile alakalı bir kavram olup, kuru yük taşımacılığının günlük ticari etkinliklerini göstermektedir. Endeks, yaygın bir biçimde ekonomik aktivitelerin öncü göstergelerden biri olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmada pandemi dönemi boyunca BDI ile Türkiye finansal piyasalarını temsil ettiği düşünülen BIST-100 endeksi ile Türkiye gösterge faiz oranı arasındaki ilişki 13 Mart 2020 ile 10 Haziran 2022 periyodu için araştırılmıştır. Veriler bloomberght platformundan temin edilmiştir. Parametrelerle ilgili durumu araştırabilmek için basit ve çoklu doğrusal regresyon denklemleri göz önünde tutulmuştur. Araştırmada değerlendirilen ekonometrik yöntem, üç ana başlıkta ele alınabilir. Birinci aşamada, serilerin birim kök analizlerinde Ng-Perron ile Lee-Strazicich birim kök testlerinden yararlanılmaktadır. Daha sonra, seriler arasındaki eşbütünleşme ilişkisi ARDL sınır testi yardımıyla incelenmektedir. Nihai aşamada ise, seriler arasındaki nedensellik ilişkileri araştırılmıştır. Analiz sonuçlarından BDI’den BIST 100, Gösterge Faiz oranı ve her ikisinin bulunduğu genel modelde bir nedensellik tespit edilememiştir. BIST 100’den BDI, Gösterge Faiz oranı ve her ikisinin bulunduğu genel modelde bir nedensellik tespit edilmiştir. Gösterge faiz oranından BDI’ye doğru bir nedensellik tespit edilememişken BIST 100 ve her ikisinin bulunduğu genel modelde bir nedensellik gözlenmiştir.