BEYAZ FİL SENDROMU ÇERÇEVESİNDE OLİMPİYATLARIN EKONOMİK VE MALİ BOYUTU ÜZERİNE DEĞERLENDİRMELER

Özet

Pierre de Coubertin'in başkanlığında, 1894 yılında Paris’te düzenlenen kongrede, Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin kurulmasının ardından, I. Olimpiyat Oyunları 1896’da 14 ülkenin katılımıyla Atina’da düzenlenmiştir. Dokuz spor dalının yer aldığı ilk olimpiyatların ardından spor dalı ve yarışma sayısı sürekli artmış, Tokyo 2020 Olimpiyatları 33 dalda 339 madalya mücadelesine sahne olmuştur. Pekin 2008 Olimpiyatları, 42 milyar ABD dolarına ulaşan harcama ile tarihin en yüksek maliyetli olimpiyatı olmuştur. Olimpiyatlar, bütçelerinin ulaştığı seviye, ekonomisi, televizyon yayınları, milyarlarca insana ulaşması, sponsorluk faaliyetleri, turizm gibi boyutları ile bir spor organizasyonu olmanın ötesinde çok önemli anlamlar ifade etmektedir. Ülkeler, organizasyona yönelik dikkat çekici boyutta harcama yapmakta ve büyük yatırımlar gerçekleştirmektedirler. Bu durum oyunların ekonomik boyutunu, sportif boyutu kadar dikkat çekici kılmaktadır. Projelerin oyunlar sonrası atıl kalma riski, olimpiyatların ekonomik yönünü tartışmaya açmaktadır. Büyük yatırım projeleri, spor merkezleri, bunların finansmanı, projelerin oyunlar sonrası aktif olarak değerlendirilememesi, olimpiyatlara ilişkin literatürde özellikle “beyaz fil sendromu” çerçevesinde değerlendirmeleri beraberinde getirmektedir. Çalışma Rio 2016, Londra 2012, Pekin 2008 ve Atina 2004 Olimpiyatları özelinde olimpiyatların ekonomik ve mali boyutunu beyaz fil sendromu çerçevesinde ele almaktadır. Çalışmaya konu olan olimpiyatlar ekonomik, mali ve sportif veriler ışığında incelenmekte, ilgili dört olimpiyat ortaya çıkan maliyetler ve olimpiyatlardan elde edilen kazanımlar noktasında tartışılmaktadır.