ÇEVRESEL DÜZENLEMELERİN TARIM İHRACATINA ETKİSİ: OECD ÜLKELERİ ÜZERİNE PANEL VERİ YAKLAŞIMI

Özet

Çevre politikalarının uygulanması sürdürülebilir çevre için önem ifade etmektedir. Verimi arttırma amacıyla kullanılan pestisit, suni gübre ve tarım ilacı gibi faktörlerin kontrolsüzce kullanımı çevreye ciddi zararlar vermektedir. Çevresel düzenlemeler yardımıyla verim arttırıcı bu ürünlerin kullanımına çeşitli kısıtlamalar getirilebilmektedir. Ayrıca tarımsal araziler tam kapasitede altında kullanılsa dahi bu araçların önerilen düzeylerin üzerinde kullanımı veriminde artışa sebebiyet verebilmekte, bu durum çiftçileri de aşırı kullanıma teşvik edebilmektedir. Fakat çevresel düzenlemeler ile bu unsurların kullanım miktarının kısılması tam kapasite kullanımına teşvik edici olabilir ve maddi kayıp sağlamadan aynı oranda üretim elde edilmesi sağlanabilmektedir. Ülkelerin uyguladıkları çevresel düzenlemelerin katılıkları farklılık gösterebilmektedir. Bu farklılık çevre politikalarının tarım ihracatına etkisi üzerinde farklı sonuçlara sebebiyet verebilmektedir. Çevre politikalarının tarımsal ihracat üzerindeki etkisi incelemek amacıyla 19 ülke OECD ülkesi ile 2001-2019 yıl aralığındaki verilerle panel veri analizi yapılmıştır. Çalışmada sabit etkiler modeli uygun model olarak belirlenmiştir. Modelin açıklama gücü %46 olarak elde edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, tarım ihracatı üzerinde çevre performans endeksi, tarımsal işgücü ve toplam faktör verimliliği ile anlamlı ve negatif etki gözlenirken, tarımsal üretici endeksi ve reel döviz kuru ile anlamlı ve pozitif ilişki elde edilmiştir. Ancak büyüme ve pestisit kullanımıyla tarım ihracatı arasında ise anlamlı bir etkiye ulaşılamamıştır.