TÜRKİYE’DE ÇEVRESEL TEKNOLOJİLERİN ÇEVRESEL KİRLİLİK ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: FOURİER YAKLAŞIMLARINDAN AMPİRİK KANITLAR

Özet

Yük kapasitesi faktörü (LCF), son dönemlerde geliştirilmiş sadece doğanın talep tarafını (tüketim tarafını) değil, aynı zamanda arz tarafını (biyokapasite tarafını) dikkate almaktadır. Bu yüzden LCF’nin, çevresel ekonomi literatüründeki son çalışmalarda kullanılmaya başlandığı görülmektedir. Bu bağlamda çalışma, Türkiye’de LCF üzerinde ekonomik büyümenin, çevresel teknolojilerin ve enerji tüketiminin uzun dönemli etkisini test etmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, 1974-2019 dönemi arasındaki yıllık veriler Fourier temelli zaman serisi teknikleriyle (ADF, ADL ve FMOLS) test edilmiştir. Ayrıca, çalışmanın uzun dönem sağlamlık sınaması yine Fourier temelli DOLS ve CCR teknikleriyle sınanmıştır. Çalışmadan elde edilen ampirik bulgular, ekonomik büyümenin ve enerji tüketiminin beklendiği gibi çevresel kirliliğe ve buna bağlı olarak çevresel kaliteye zarar verdiğini göstermektedir. Ayrıca, bulgular beklenenin aksine çevresel teknolojilerin çevresel kaliteyi olumsuz etkilediğini ortaya koymuştur. Bu yüzden, Türkiye’deki politika yapıcılar çevresel kaliteyi iyileştirmek için önemli bazı politikaları ivedilikle hayata geçirmelidir. Bunun için politika yapıcılar, daha fazla yenilenebilir enerji kaynaklarına ve çevresel teknolojilere yatırım yapacak adımları atmalıdır. Ayrıca, yeşil büyümenin tesisi için de gerekli adımlar atılmalıdır. Son olarak, yenilenemeyen enerji kaynaklarının kullanımının azaltılması için paydaşlarla protokoller imzalanmalı ve bu protokollere uyulmaması halinde cezai yaptırım da dahil gerekli önlemler alınmalıdır.