TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI LİTERATÜRÜNDE SÜRDÜRÜLEBİLİR MODA ÜZERİNE YAPILAN ÇALIŞMALARIN BİBLİYOMETRİK ANALİZİ
DOI:
https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.24.11.2544Anahtar Kelimeler:
sürdürülebilir moda- döngüsel moda- sürdürülebilirlik- tüketim- bibliyometrik analiz- tekstil endüstrisiÖzet
Bu çalışmanın temel amacı tüketici davranışları literatüründe sürdürülebilir moda üzerine yapılan çalışmaların bibliyometrik analizinin gerçekleştirilerek, alandaki araştırma eğilimlerinin anlaşılmasına katkıda bulunmak ve literatürde sürdürülebilir moda kavramına ilişkin yapılacak gelecek araştırmalara yol göstermektir. Nicel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmada çeşitli istatistiksel araçlar kullanılarak Web of Science Core Collection veri tabanında yer alan 2001-2024 yılları arasındaki 663 çalışma bibliyometrik analiz yöntemiyle incelenmiştir. Çalışma, kaynak, ülke ve yazarlara ilişkin genel bilgiler ortaya koyulmuş ve kelime bulutu, anahtar kelimelerin birlikte oluşum ağı, tematik harita ve yıllara göre trend konular grafikleriyle ortaya konmuştur. Analiz sonuçlarına göre, sürdürülebilir moda konusunun özellikle 2010 yılı sonrasında tüketici davranışı literatüründe sıklıkla çalışan bir kavram olduğu görülmektedir. Sürdürülebilir moda üzerine yapılan çalışmalarda en fazla tekrar eden kelimelerin “tüketim”, “davranış”, “tüketici”, “yeşil” ve “etki” kelimeleri olduğu görülmektedir. Eşbirliktelik analizine göre ise sürdürülebilir moda ile ilgili yayınlarda en fazla kullanılan anahtar sözcükler; sürdürülebilirlik, sürdürülebilir moda, moda, hızlı moda, yavaş moda ve döngüsel ekonomi olmuştur. 2022-2024 yılları arasında karar verme, döngüsel ekonomi ve kişisel normlar konularının trend araştırma konuları arasında yer aldığı görülmüştür. Bu araştırma, tekstil endüstrisi uzmanları, akademisyenler ve mühendislere sürdürülebilir moda araştırmalarının özelliklerini holistik bir bakış açısıyla sunması açısından yol göstericidir. Çalışmanın bulguları tüketicilerin sürdürülebilir modaya ilişkin tutum ve davranışlarının öneminin arttığını göstermektedir. Bu nedenle gelecek araştırmalar için sürdürülebilir moda kavramının tüketici davranışları literatüründe farklı bakış açıları ve temalar ile desteklenerek ele alınması önerilmektedir.
