PORTER'IN 5 GÜÇ MODELİ EKSENİNDE REKABET GÜCÜ ANALİZİ: ÇORUM İMALAT SANAYİ ÖRNEĞİ

Özet

Rekabet gücü kavramı  uluslararası ticaret, ihracat ve  dış ticaret dengesini sağlama yeteneğinin yanısıra bir ülkenin gelir ve istihdam düzeyini artırabilme ve yaşam kalitesini de kapsar. Bu geniş tanım içinde Porter(1990) rekabet gücü kavramının  piyasa segmentlerini, farklılaştırılmış ürünleri, teknoloji farklılıklarını ve ölçek ekonomilerini dikkate alacak şekilde uluslararası rekabeti geniş bir yelpazede ele alınmasını önerir. Bu kapsamda mikro düzeyde(firma, endüstri) rekabet gücünü sektörün yarattığı ekonomik değerin nasıl bölündüğü, ne kadarının sektördeki şirketlerin elinde bulunduğu ne kadarının müşterilerin ve tedarikçilerin pazarlıklarına ayrıldığı, ikamelerle sınırlandırıldığı ya da potansiyel yeni girişimciler tarafından ele geçirildiği belirler. Çalışmada, Porter’ın (1) müşteriler, (2) ikame ürünler (3) yeni girişimler (4) tedarikçiler ve (5) firmalararası rekabet olmak üzere beş rekabet gücünün Çorum İli İmalat Sanayi rekabet gücü üzerinde etki düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yapılan analizlere göre, Porter'ın 5 güç modelinde yer alan faktörler ile Çorum imalat sanayinde faaliyet gösteren işletmelerin rekabet gücü arasında pozitif bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. Bulgulara göre Çorum ili imalat sanayi sektörünün rekabet gücü üzerinde sırasıyla Faktör 1: Firmalararası Rekabet α=0,835, Faktör 2: Yeni Girişimler α=0,762, Faktör 3: Müşteriler α=0,834, Faktör 4: İkame Ürünler α=0,677 ve Faktör 5: Tedarikçiler α=0,765 etkiye sahiptirler.