BORSAYA KOTE SİGORTA ŞİRKETLERİNİN BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARINDAKİ KRİTİK-KİLİT DENETİM KONULARININ ANALİZİ: ABD VE TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Özet

Bağımsız denetim raporlarına olan güveni artırmak amacı ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’nde kritik denetim konularının bağımsız denetim raporlarında belirlenmesini ve açıklanmasını gerekli kılan standart yürürlüğe girmiştir. Aynı amaçla Türkiye’de ise, BDS 701 standardı uygulamaya konulmuştur. Bu iki standardın gereği olarak bağımsız denetim raporlarında kritik/kilit denetim konularının açıklanması istenmiştir. Bu çalışmada kritik ve kilit denetim konularının karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla ABD’de ve Türkiye’de borsaya kote sigorta şirketlerinin 2017-2021 yılları arasındaki bağımsız denetim raporları incelenmiştir. Çalışma kapsamında incelenen raporlarda ilk olarak belirlenen kritik/kilit denetim konularının neler olduğu tespit edilmiştir. Sonrasında bu konuların belirlenmesinde hangi etkenlerin dikkate alındığı ve belirlenen konuların denetim sürecinde nasıl ele alındıkları analiz edilmiştir. Çalışmada içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda kritik/kilit denetim konularının belirlenmesinde benzer unsurların dikkate alındığı görülmüştür. Bu unsurlar; konunun finansal tablolar açısından önemliliği, içerdiği önemli muhasebe tahminleri, finansal raporlama açısından ileri derece teknik değerlendirme gerektirmesi ve aktüeryal tahmin ve yargıya dayalı olmasıdır. İlgili standartların amaçlarının aksine incelenen denetim raporlarında kritik/kilit denetim konularıyla ilgili yapılan açıklamalarda genellikle birbirinin aynısı ve kalıplaşmış ifadelerin kullanıldığı tespit edilmiştir.