Examining the Effect of Remittances and Financial Development on Economic Growth in Türkiye
DOI:
https://doi.org/10.63556/tisej.2025.1583Keywords:
Economic Growth, Remittances, Financial Development, A-ARDL MethodAbstract
Türkiye'de işçi dövizlerinin finansal gelişmişlik bağlamında ekonomik büyüme üzerindeki etkisini incelemek bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. 1980 ile 2023 tarihleri arası yıllık verilerden derlenen bu çalışmanın modelinde ekonomik büyüme, finansal gelişmişlik düzeyi, işçi dövizleri değişkenleri ve ticari açıklıktan oluşan kontrol değişken kullanılmıştır. Bu değişkenler arasında eşbütünleşme ilişkisinin tespit edilmesi amacıyla A-ARDL (modifiye edilmiş gecikmesi dağıtılmış otoregresif sınır testi) yöntemi ve FMOLS, DOLS ve CCR tahmincileri kullanılmıştır. Ayrıca değişkenler arasındaki nedenselliğin varlığını belirlemek için Toda-Yamamoto (1995) nedensellik testi uygulanmıştır. A-ARDL yönteminden elde edilen bulgular her üç değişkenin de ekonomik büyüme ile eşbütünleşik olduğuna işaret etmektedir. FMOLS, DOLS ve CCR tahmincileri, işçi dövizlerindeki %1’lik bir artışın ekonomik büyümeyi yaklaşık %0,14 azalttığını; finansal gelişmedeki %1’lik bir artışın ekonomik büyümeyi yaklaşık %0,18 artırdığını; kontrol değişken olan ticari açıklıktaki %1’lik bir artışın ise ekonomik büyümeyi yaklaşık 0,43 artırdığını göstermektedir. Yani işçi dövizleri ekonomik büyüme ile negatif, finansal gelişme ise ekonomik büyüme ile pozitif korelasyonludur. Ayrıca Toda-Yamamoto (1995) nedensellik testlerinden elde edilen bulgulara göre ekonomik büyüme ile finansal gelişme arasında çift yönlü, işçi dövizlerinden ekonomik büyümeye doğru da tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin var olduğu saptanmıştır.
References
Akinwande, T. S., Turuc, F., Seraj, M., & Ozdeser, H. (2025). The link between gender inequality, financial development, and economic growth in Nigeria: A spectral Granger causality approach. Sustainable Development, 33(2), s.2429-2439.
Bettin, G., & Zazzaro, A. (2012). Remittances and financial development: substitutes or complements in economic growth? Bulletin of Economic Research, 64(4), s. 509-536. doi:10.1111/j.1467-8586.2011.00398.x
Cao, S., & Kang, S. (2020). Personal Remittances and Financial Development for Economic Growth in Economic Transition Countries. International Economic Journal, 34(3), s. 472-492. doi:10.1080/10168737.2020.1765187
Castillo, W. I. G., Wu, C. S., & Osei‐Kusi, F. (2025). Human capital, income inequality, and health: Analysing heterogeneous dynamics across income groups. Asia & the Pacific Policy Studies, 12(2), e70008.
Chowdhury, M. (2016). Financial Development, Remittances and Economic Growth: Evidence Using a Dynamic Panel Estimation. Margin—The Journal of Applied Economic Research, 10(1), s. 35–54. doi:10.1177/0973801015612666
Delova-Jolevska, E., Ilievski, A., Jolevski, L., Csiszárik-Kocsir, Á., & Varga, J. (2024). The Impact of ESG Risks on the Economic Growth in the Western Balkan Countries. Sustainability, 16(19), 8487.
Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 49(4), 1057-1072. doi:10.2307/1912517
Elfaki, K. E., & Ahmed, E. M. (2024). Globalization and financial development contributions toward economic growth in Sudan. Research in Globalization, 9, 100246.
Engle, R., & Granger, C. (1987). Co-integration and error correction: representation, estimation and testing. Econometrica, 55(2), s. 251–276. doi:https://doi.org/10.2307/1913236
Giuliano, P., & Ruiz-Arranz, M. (2009). Remittances, financial development, and growth. Journal of Development Economics, 90, s. 144–152. doi:10.1016/j.jdeveco.2008.10.005
Golder, U., Rumaly, N., Hossain, M. K., & Nigar, M. (2023). Financial progress, inward remittances, and economic growth in Bangladesh: Is the nexus asymmetric? Heliyon, 9(3), s. 1-11. doi:10.1016/j.heliyon.2023.e14454
Granger, C. W. (1969). Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods. Econometrica, 37(3), s. 424-438. doi:10.2307/1912791
Gujarati, D. (2016). Örneklerle ekonometri. (N. Bolatoğlu, Çev.) Ankara: BB101 Yayınları, 406.
Hidthiir, M. H. B., Ahmad, Z., Junoh, M. Z. M., & Yusof, M. F. B. (2024). Dynamics of economic growth in ASEAN-5 countries: a panel ARDL approach. Discover Sustainability, 5(1), 145.
Johansen, S., & Juselius, K. (1990). Maximum likelihood estimation and inference on cointegration—with applications to the demand for money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52(2), s. 169-210. doi:10.1111/j.1468-0084.1990.mp52002003.x
Kumar, R. R., Stauvermann, P., Patel, A., & Prasad, S. (2017). The Effect of Remittances on Economic Growth in Kyrgyzstan and Macedonia: Accounting for Financial Development. International Migration, 56(1), s. 95-126. doi:10.1111/imig.12372
MacKinnon, J. G. (1996). Numerical distribution functions for unit root and cointegration tests. Journal of Applied Econometrics, 11(6), 601-618. doi:10.1002/(SICI)1099-1255(199611)11:6<601::AID-JAE417>3.0.CO;2-T
McNown, R., Sam, C., & Goh, S. (2018). Bootstrapping the autoregressive distributed lag test for cointegration. Applied Economics, 50(13), s. 1509–1521. doi:10.1080/00036846.2017.1366643
Mert, M., & Çağlar, A. (2023). Eviews ve Gauss Uygulamalı Zaman Serileri Analizi (Genişletilmiş 2. Baskı b.). Ankara: Detay Yayıncılık.
Nyamongo, E. M., Misati, R., Kipyegon, L., & Ndirangu, L. (2012). Remittances, financial development and economic growth in Africa. Journal of Economics and Business, 64, s. 240– 260. doi:10.1016/j.jeconbus.2012.01.001
Olayungbo, D. O., & Quadri, A. (2019). Remittances, financial development and economic growth in sub-Saharan African countries: evidence from a PMG-ARDL approach. Financial Innovation, 5(9), s. 2-25. doi:10.1186/s40854-019-0122-8
Özbek, S., & Şahin, S. Sustainable Intentions, Unsustainable Outcomes: Green Technologies, Environmental Taxes, and the Carbon Cost of Economic Growth. International Journal of Chemistry and Technology, 9(1), 117-128.
Ozturk, I., & Ullah, S. (2022). Does digital financial inclusion matter for economic growth and environmental sustainability in OBRI economies? An empirical analysis. Resources, Conservation and Recycling, 185, 106489.
Pata, U. K. (2021). Do renewable energy and health expenditures improve load capacity factor in the USA and Japan? A new approach to environmental issues. The European Journal of Health Economics, 22(9), s. 1427-1439. doi:10.1007/s10198-021-01321-0
Peprah, J. A., Ofori, I., & Asomani, A. (2019). Financial development, remittances and economic growth: A threshold analysis. Cogent Economics & Finance, 7(1), s. 1-20. doi:10.1080/23322039.2019.1625107
Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. P. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326.
Phillips, P. C., & Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2), 335-345. doi:10.2307/2336182
Sam, C. Y., McNown, R., & Goh, S. (2019). An Augmented Autoregressive Distributed Lag Bounds Test for Cointegration. Economic Modelling, 80, s. 130-141. doi:10.1016/j.econmod.2018.11.001
Sghaier, I. M. (2021). Remittances and Economic Growth in MENA Countries: The Role of Financial Development. Economic Alternatives(1), s. 43-59. doi:10.37075/EA.2021.1.03
Sibindi, A. B. (2014). Remittances, financial development and economic growth: empirical evidence from Lesotho. Journal of Governance and Regulation, 3(4), s. 116-124. https://core.ac.uk/download/pdf/43178039.pdf adresinden alındı
Sobiech, I. (2019). Remittances, finance and growth: Does financial development foster the impact of remittances on economic growth? World Development, 113, s. 44–59. doi:10.1016/j.worlddev.2018.08.016
Toda, H. Y., & Yamamoto , T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of Econometrics, 66(1-2), s. 225-250. doi:10.1016/0304-4076(94)01616-8
Yıldırım Kemal, Doğan Karaman ve Murat Taşdemir (2014), Makroekonomi, Seçkin Yayıncılık: Ankara.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Third Sector Social Economic Review
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
