BİST Metal Eşya, Makine Endeksinde Yer Alan Firmaların Sermaye Yapısı Teorileri Kapsamında Değerlendirilmesi
DOI:
https://doi.org/10.63556/tisej.2025.1497Anahtar Kelimeler:
Sermaye Yapısı- Sermaye Yapısı Teorileri- Sermaye Yapısının Belirleyicileri- Driscoll KraayÖzet
Bu çalışmada BIST Metal Eşya, Makine endeksinde yer alan işletmelerin sermaye yapısı kararlarında firmaya özgü faktörlerin etkisini belirlemek ve bu endekste yer alan firmalar açısından sermaye yapısı tercihinin ne olduğunu tespit etmektir. Bu amaçla 20015Q1-2024Q4 dönemleri arasında BIST Metal Eşya, Makine endeksinde kesintisiz faaliyet gösteren 28 firmanın verileri analiz edilmiştir. Panel veri analizi yönetiminin kullanıldığı çalışmada, sermaye yapısını belirlemek için toplam borç oranı, kısa ve uzun vadeli borç oranı bağımlı değişken, sermaye yapısını etkilediği düşünülen firma büyüklüğü, borç dışı vergi kalkanı, likidite, maddi duran varlıklar, büyüme oranı ve karlılık ise bağımsız değişken olarak alınmıştır. Driscoll Kraay dirençli tahmincisi sonuçlarına göre, toplam borç oranı ve kısa vadeli borç oranları için firma büyüklüğü haricindeki tüm değişkenler açısından Finansal Hiyerarşi teorisinin varsayımlarının geçerli olduğu tespit edilmiştir. Uzun vadeli borç oranı ile bağımsız değişkenler arasındaki ilişkilere bakıldığında sermaye yapısı teorileri anlamında karışık sonuçlar elde edilmiştir.
Kaynaklar
Abdioğlu, N. ve Deniz, D. (2015). Borsa İstanbul’da İşlem Gören İmalat Sanayi Şirketlerinin Sermaye Yapılarının Firmaya Özgü Belirleyicileri, Sosyoekonomi, 23(26), 195-213. https://doi.org/10.17233/se.53896.
Acaravcı, S. K. (2015). The Determinants of Capital Structure: Evidence from the Turkish Manufacturing Sector. International Journal of Economics and Financial Issues, 5(1), 158-171.
Akinyomi, O. J., & Olagunju, A. (2013). Determinants of Capital Structure in Nigeria. International Journal of Innovation and Applied Studies, 3(4), 999-1005.
Akman, E. (2012). Sermaye Yapısını Belirleyen İşletmeye Özgü Faktörler: İMKB’de İşlem Göre Sanayi Firmaları Üzerine Bir Panel Veri Uygulaması. (Doktora Tezi). Zonguldak: Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
Alipour, M., Mohammadi, M. F. S., & Derakhshan, H. (2015). Determinants of Capital Structure: An Empirical Study of Firms in Iran. International Journal of law and management, 57(1), 53-83. https://doi.org/10.1108/IJLMA-01-2013-0004.
Ata, H. A., ve Ağ, Y. (2010). Fi̇rma Karakteri̇sti̇ği̇ni̇n Sermaye Yapısı Üzeri̇ndeki̇ Etki̇si̇ni̇n Anali̇zi̇. Istanbul University Econometrics and Statistics e-Journal, (11), 45-60.
Basti, E., ve Bayyurt, N. (2019). Factors Affecting Capital Structure Choice: New Evidence from Turkish NON-Financial Listed Companies. Journal of Business Economics and Finance, 8(1), 53-70. https://doi.org/10.17261/Pressacademia.2019.1015.
Burucu, H. ve Öndeş, T. (2016). Türk İmalat Sanayi Firmalarının Sermaye Yapısını Etkileyen Faktörlerin Analizi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1), 201-225.
Cansız, S. ve Sayılgan, G. (2017). Sermaye Yapısı Teorilerinin Reel Sektör Firmaları Özelinde Test Edilmesi. Verimlilik Dergisi. 2017(2), 135-161.
Chadha, S., & Sharma, A. K. (2015). Determinants of Capital Structure: An Empirical Evaluation from India. Journal of Advances in Management Research, 12(1), 3-14. https://doi.org/10.1108/JAMR-08-2014-0051.
Cortez, M. A., & Susanto, S. (2012). The Determinants of Corporate Capital Structure: Evidence from Japanese Manufacturing Companies. Journal of International Business Research, 11(3), 121-134.
Çelik, E., & Hepşen, A. (2024). Vergisiz Ortamda Sermaye Yapısını Etkileyen Faktörler: Türkiye Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 25(1), 317-340. https://doi.org/10.31671/doujournal.1362954.
Çemrek, F., ve Burhan, E. (2014). Petrol Tüketiminin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Panel Veri Analizi İle İncelenmesi: Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye Örneği. Journal of Alanya Faculty of Business/Alanya İsletme Fakültesi Dergisi, 6(3): 47-58.
Demirdöven, C. (2013). Gelişmekte Olan Ülkelerde Firmaların Sermaye Yapılarının Analizi: Türkiye ve Brezilya Karşılaştırılması. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Durgut, İ., ve Köse, A. (2022). Türk Sigorta Sektöründe Faaliyet Gösteren Hayat Dışı Sigorta Şirketlerinin Sermaye Yapısını Etkileyen Faktörlerin Panel Veri Analizi İle İncelenmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(2), 270-282. https://doi.org/10.29106/fesa.1112327.
Durukan, M.B. (1997). Hisse Senetleri İMKB'de İşlem Gören Firmaların Sermaye Yapısı Üzerine Bir Araştırma, 1990-1995. İMKB Dergisi, 1(3), 75-92.
Dücan, E., ve Akal M. (2017). Komşu Ülkelerle Yapılan Dış Ticaretin DYY Girişleri Üzerine Etkisi: Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Panel Veri Analiz. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(1): 63-80.
Eriotis, N., Vasiliou, D., & Ventoura‐Neokosmidi, Z. (2007). How Firm Characteristics Affect Capital Structure: An Empirical Study. Managerial Finance, 33(5), 321-331. https://doi.org/10.1108/03074350710739605.
Huang, G. & Song, F.M. (2006). The Determinants of Capital Structure: Evidence from China. China Economic Review, 17(1), 14-36. https://doi.org/10.1016/j.chieco.2005.02.007.
Jahanzeb, A., Rehman, S., Bajuri, N. H., Karami, M., & Ahmadimousaabad, A., (2013). Trade-off Theory, Pecking Order Theory and Market Timing Theory: A Comprehensive Review of Capital Structure Theories. International Journal of Management and Commerce Innovations, 1(1), 11-18.
Kaya, B. (2009). İklim Değişikliğinin Türkiye’de Buğday, Arpa ve Mısır Bitkilerinin Verimliliği Üzerine Etkilerinin Panel Veri Modeli İle Analizi. (Yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Kılcı, E.N. (2018). 2000-2001 Türkiye Ekonomik Krizine Farklı Bir Bakış: Asimetrik Bilgi Teorisi Çerçevesinde Bir Değerlendirme. Akademik İncelemeler Dergisi. 13(2), 363-385. https://doi.org/10.17550/akademikincelemeler.426158.
Martinez, L. B., Scherger, V., & Guercio, M. B. (2019). SMEs Capital Structure: Trade-Off Or Pecking Order Theory: A Systematic Review. Journal of Small Business and Enterprise Development, 26(1), 105-132. https://doi.org/10.1108/JSBED-12-2017-0387.
Mostafa, H. T., & Boregowda, S. (2014). A Brief Review of Capital Structure Theories. Research Journal of Recent Sciences, ISSN, 2277, 2502.
Nguyen, N. M., & Tran, K. T. (2020). Factors affecting capital structure of listed construction companies on Hanoi Stock Exchange. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 7(11), 689-698. doi:10.13106/jafeb.2020.vol7.no11.689.
Okuyan, H. A. ve Taşçı, H. M. (2010). İMKB’de İşlem Gören Reel Sektör İşletmelerinde Sermaye Yapısının Belirleyicileri. Ekonomik Yaklaşım, 21(76), 55-72.
Öztürk, M.B. ve Şahin, E.E. (2013). İMKB'de İşlem Gören Spor Firmalarının Sermaye Yapısının Belirleyicileri Üzerini Bir Analiz. Verimlilik Dergisi. 1, 7-24.
Pahuja, A., & Sahi, A. (2012). Factors Affecting Capital Structure Decisions: Empirical Evidence from Selected Indian Firms. International journal of marketing, financial services and management research, 3(3), 76-86.
Sarıoğlu, S. E., Kurun, E. ve Güzeldere, H. (2013). Sermaye Yapısının Belirleyicileri: İMKB’de İşlem Gören Çimento, Otomotiv ve Bilişim Sektörlerinin Sermaye Yapısı Analizi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 13(4), 481-496.
Sayılgan G, Karabacak H. ve Küçükkocaoğlu G. (2006). The Firm-Specific Determinants of Corporate Capital Structure: Evidence from Turkish Panel Data. Investment Management and Financial Innovations, 3, 125-137.
Shahar, W. S. S., Shahar, W. S. S., Bahari, N. F., Ahmad, N. W., Fisal, S., & Rafdi, N. J. (2015). A Review of Capital Structure Theories: Trade-Off Theory, Pecking Order Theory, and Market Timing Theory. In Proceeding of the 2nd International Conference on Management and Muamalah (pp. 240-247).
Sheikh, N. A., & Wang, Z. (2011). Determinants of Capital Structure: An Empirical Study of Firms in Manufacturing Industry of Pakistan. Managerial finance, 37(2), 117-133. https://doi.org/10.1108/03074351111103668.
Shil, N., Hossain, M. N., & Ullah, M. N. (2019). Exploring the Underlying Factors Affecting Capital Structure Decision: A Quantitative Analysis. Journal of Corporate Accounting & Finance, 30(4), 69-84. https://doi.org/10.1002/jcaf.22404.
Tatoğlu, F.Y. (2018). Panel Veri Ekonometrisi. İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım.
TDK (Türk Dil Kurumu Sözlükleri), 2024, https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi: 10.04.2025.
Terim, B. ve Kayalı, C.A. (2009). Sermaye Yapısını Belirleyici Etmenler, Türkiye’de İmalat Sanayi Örneği. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 125-154.
Thippayana, P. (2014). Determinants of Capital Structure in Thailand. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 143, 1074-1077. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.07.558.
Uzun, F.(2023). BİST’te İşlem Gören Metal sektörü Firmalarının Sermaye Yapılarının Belirleyicileri. Social Sciences Research Journal, 12(1), 148-165.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
