Y Kuşağının Yapay Zekaya Yönelik Tutumu: Örgütsel Unutma ve Psikolojik Sermaye
DOI:
https://doi.org/10.63556/tisej.2025.1676Anahtar Kelimeler:
Y Kuşağı- Yapay Zekaya Yönelik Tutum- Psikolojik Sermaye- Örgütsel Unutma- YönetimÖzet
Bu çalışma, Y kuşağının yapay zekâya yönelik tutumlarının örgütsel unutma üzerindeki etkisini ve bu ilişkide psikolojik sermayenin aracı rolünü incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada İstanbul’da farklı sektörlerde görev yapan 325 Y kuşağı bireyden anket yoluyla elde edilen veriler kullanılmıştır. Analizler, regresyon ve yapısal eşitlik modellemesi yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilmiş ve aracılık etkisi AMOS yazılımında bootstrap yöntemi ile test edilmiştir. Bulgular, yapay zekâya yönelik olumlu tutumların hem psikolojik sermaye üzerinde hem de örgütsel unutma üzerinde anlamlı ve pozitif etkiler yarattığını göstermektedir. Ayrıca psikolojik sermayenin bu iki değişken arasındaki ilişkide kısmi aracılık rolü üstlendiği tespit edilmiştir. Bu sonuç, bireylerin yapay zekâ teknolojilerine yönelik bakış açılarının yalnızca örgütsel süreçleri değil, aynı zamanda çalışanların psikolojik kaynaklarını da güçlendirdiğini ortaya koymaktadır. Çalışma, dijital dönüşüm süreçlerinde bireysel tutumların ve psikolojik kaynakların örgütsel öğrenme ve uyum açısından kritik bir rol oynadığını vurgulamaktadır. Bu bağlamda, yapay zekâ uygulamalarına geçişte, çalışanların psikolojik sermayesinin geliştirilmesine yönelik stratejilerin kurumlar için önemli katkılar sağlayabileceği öne sürülmektedir.
Kaynaklar
Akgerman, A., Yavuz, E. D. Ö., Kavaslar, İ., ve Güngör, S. (2022). Yapay zekâ ve hemşirelik. Sağlık Bilimlerinde Yapay Zekâ Dergisi, 2(1), 21-27. https://doi.org/10.52309/jaihs.v2i1.36
Akgün, A. E., Byrne, J. C., Lynn, G. S., ve Keskin, H. (2007). Team stressors, management support, and project and process outcomes in new product development projects. Technovation, 27(10), 628-639. https://doi.org/10.1016/j.technovation.2007.02.008
Aslıhan, U. Z. U. N., ve Kocabaş, İ. (2025). Örgütsel bir kavram olarak unutma: sistematik literatür incelemesi. Journal Of History School, 18(Lxxiv), 687-723.
https://doi.org/10.29228/joh.75864
Avey, J. B., Luthans, F., ve Youssef, C. M. (2010). The additive value of positive psychological capital in predicting work attitudes and behaviors. Journal of management, 36(2), 430-452. https://doi.org/10.1177/0149206308329961
Ayduğ, D. (2021). Öğretim elemanlarının örgütsel öğrenme ve inovasyon yönetimi görüşleri arasındaki ilişkide örgütsel unutmanın aracılık rolü (Doctoral dissertation, Anadolu University (Turkey)).
Ayduğ, D., ve Agaoglu, E. (2022). Yükseköğretim kurumlarına yönelik örgütsel öğrenme ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 1-25.
https://doi.org/10.17860/mersinefd.1000312
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control (Vol. 11). Freeman. https://doi.org/10.1891/0889-8391.13.2.158
Balcı, A. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Pegem Atıf İndeksi, 001-398. https://doi.org/10.14527/9789756802403
Byrne, B. M. (2013). Structural equation modeling with Mplus: Basic concepts, applications, and programming. routledge. https://doi.org/10.4324/9780203807644
Büyükgüzel, M. (2025). Çalışanların yapay zekaya yönelik tutumları / Employees' attitudes toward artificial intelligence (Yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Atıf İndeksi, 001-214.
https://doi.org/10.14527/9789756802748
Çetin, F., ve Basım, H. N. (2012). Örgütsel psikolojik sermaye: Bir ölçek uyarlama çalışması. Amme İdaresi Dergisi, 45(1), 121-137.
De Holan, P. M., ve Phillips, N. (2004). Organizational forgetting as strategy. Strategic Organization, 2(4), 423-433. https://doi.org/10.1177/1476127004047620
Dimock, M. (2019). Defining generations: Where Millennials end and Generation Z begins. Pew Research Center.
Doğan, S., ve Aslan, M. (2018). Psikolojik sermaye, içsel motivasyon ve iş tatmini ilişkisi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(3), 112-125. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.423129
Elmaoğlu E ve Güleç HY. Hemşirelik öğrencilerinin yapay zekâya yönelik tutumları ile tıbbi yapay zekâya hazır bulunuşlukları arasındaki ilişkisinin incelenmesi; Bir Üniversite Örneği. BÜSAD. 2025;6(1):127-33. https://doi.org/10.58605/bingolsaglik.1600963
Erdil, O. (1996). Öğrenen örgütlerin davranışı ve örgütlerde öğrenme süreçleri. Öneri Dergisi, 1(5), 61-70. https://doi.org/10.14783/maruoneri.703387
Erkmen, T., ve Esen, E. (2012). Psikolojik sermaye konusunda 2003-2011 yıllarında yapılan çalışmaların kategorik olarak incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 89-103.
Erkmen, T., ve Esen, E. (2013). Psikolojik sermaye ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Öneri Dergisi, 10(39), 23-30.
Ertaş, A. (2019). Hastanelerde örgüt kültürü ve bilgi yönetimi. Hiperlink Yayınevi
Feldman, R. M., ve Feldman, S. P. (2006). What links the chain: An essay on organizational remembering as practice. Organization, 13(6), 861-887. https://doi.org/10.1177/1350508406068500
Haenlein, M., ve Kaplan, A. (2019). A brief history of artificial intelligence: On the past, present, and future of artificial intelligence. California Management Review, 61*(4), 5–14.
https://doi.org/10.1177/0008125619864925
Haunschild, P. R., Polidoro Jr, F., ve Chandler, D. (2015). Organizational oscillation between learning and forgetting: The dual role of serious errors. Organization Science, 26(6), 1682-1701. https://doi.org/10.1287/orsc.2015.1010
Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar-ilkeler-teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağitim.
Kızıloğlu M., 2021 The Role of Psychological Capital in Creating an Intrapreneurship Culture, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 56(4), 2701-2714. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.21.11.1643
Kline, R. B. (2023). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications.
https://doi.org/10.1080/10705511.2012.687667
Koç, U. (2008). Örgütsel Öğrenme Sonuçları ve İMkb'de Bir Araştırma (Doctoral dissertation, Anadolu University (Turkey)).
Kurtboğan, H. ve Ak, M. (2024). İnsanlığın pi noktası: Yapay zekâ. Nobel Bilimsel Eserler.
Luthans, F., Avey, J. B., Avolio, B. J., ve Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel Psychology, 60*(3), 541–572. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.2007.00083.x
Luthans, F., Youssef, C. M., ve Avolio, B. J. (2006). Psychological capital: Developing the human competitive edge. Oxford university press. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195187526.001.0001
Mariano, S., Casey, A., ve Olivera, F. (2018). Managers and organizational forgetting: a synthesis. The Learning Organization, 25(3), 169-179. https://doi.org/10.1108/tlo-06-2017-0061
Mart, M., ve Kaya, G. (2024). Okul öncesi öğretmen adaylarının yapay zekâya yönelik tutumları ve yapay zekâ okur yazarlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Edutech Research, 2(1), 91-109. https://doi.org/10.23863/kalem.2025.312
Muradi, S. (2025). Hemşirelik öğrencilerinin e-sağlık okuryazarlıkları ile yapay zekaya yönelik tutumları (Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
Newman, A., Ucbasaran, D., Zhu, F. E. I., ve Hirst, G. (2014). Psychological capital: A review and synthesis. Journal of organizational behavior, 35(S1). https://doi.org/10.1002/job.1916
Nguyen, T. D., ve Nguyen, T. T. (2012). Psychological capital, quality of work life, and quality of life of marketers: Evidence from Vietnam. Journal of Macromarketing, 32(1), 87-95. https://doi.org/10.1177/0276146711422065
Nonaka, I., ve Takeuchi, H. (2007). The knowledge-creating company. Harvard business review, 85(7/8), 162.
https://doi.org/10.1093/oso/9780195092691.003.0004
Özköse, H., Ayaz, A., 2022 Bibliometric Mapping of Unified Theory of Acceptance and Use of Technology, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 57(4), 3242-3266 https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.12.2009
Pallant, J. (2020). SPSS survival manual: A step-by-step guide to data analysis using IBM SPSS. Routledge. https://doi.org/10.4324/9781003117452
Saatçioğlu, Ö., ve Topsakal, E. (2025). Öğretmen adaylarinin yapay zekâya yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Toplumsal Bilimler Dergisi, 9(2), 168-191. https://dx.doi.org/10.30830/tobider.sayi
Sever, G. (2021). Öğretmenlerin bireysel yenilikçilik düzeyleri ile yapay zekaya yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics Boston. MA: Allyn and Bacon, 5, 2007.
Uzun, A., ve Kocabaş, İ. (2025). Organizational Forgetting in Educational Institutions: Rethinking Organizational Change. International Journal, 16, e2025284. https://doi.org/10.22521/edupij.2025.16.284
Venkatesh, V., Morris, M. G., Davis, G. B., ve Davis, F. D. (2003). User acceptance of information technology: Toward a unified view. MIS quarterly, 425-478. https://doi.org/10.2307/30036540
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
