YÜKSEK TEKNOLOJİ İHRACATI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: BRICS-T ÜLKELERI ÖRNEGİ
DOI:
https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.12.2029Anahtar Kelimeler:
Teknoloji- Ekonomik Büyüme- Dış Ticaret- BRICS-Türkiye- Panel Veri AnalizÖzet
Bir ülkenin teknoloji seviyesi, ekonomisinin büyüme unsurlarının temel belirleyicilerinden biri olması yanında uluslararası rekabettede ön sıralarda yer almasında katalizitör rol oynamaktadır. Ülkelerin gelişmişlik seviyelerinin artmasıyla teknolojiyi ekonomilerde kullanım payları da artmakta hatta dünya teknolojiyi üreten ve tüketen ülkeler olmak üzere yeniden şekillenmektedir. Ekonomik büyüme modelleri teknolojiyi ele alma açısından içsel ve dışsal olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Dışsal büyüme modelleri teknolojiyi ekonomik gelişmelerden etkilenmeyen ancak uzun dönemde büyümeyi etkilediğini savunurlarken içsel büyüme modellerine göre teknoloji ekonomik gelişmeler ile birlikte ele almaktadır. Böylece teknoloji büyüme modellerine dahil edilerek içselleştirilmiştir. Dış ticaret teorileri de klasik modellerden yeni modellere evrilirken teknoloji daha da ön plana çıkmış teknoloji dış ticaretin belirleyen temel unsurların başına gelmiştir. Posner'in (1961) “Teknoloji Açığı Modeli” ve Vernon'un (1966) “Ürün Dönemleri Teoremi” vb. birçok dış ticaret modellerinde teknoloji ülkeler arası ticaretin belirleyicisi olarak ortaya konmuştur.
Buradan hareketle bu çalışmanın amacı BRICS-T ülkelerinde 2006-2022 yılları arasında panel veri ekonometrik yöntemleri kullanarak teknoloji ihracatı ve büyüme arasındaki ilişkinin incelenmesidir.
Bu kapsamda panel yatay kesit bağımlılığı yatay dikkate alan birim kök ve eş-bütünleşme testleri uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına dahil edilen tüm modellerde sabit sermaye yatırımlarının ve bilgi ve iletişim teknolojileri ihracatının ekonomik büyüme üzerinde pozitif etkisi olduğu ortaya konmaktadır.