SÜRDÜRÜLEBİLİR GİRİŞİMCİLİK: ADANA’DAKİ PLASTİK GERİ DÖNÜŞÜM İŞLETMELERİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Özet

1950'den bu yana üretimi dünya genelinde yaklaşık on kat artan plastik, kullanım alanlarının da yaygınlaşmasıyla birlikte çevreye ve insan yaşamına yönelik ciddi tehdit oluşturmaktadır. Plastik atığın çevreye salınması yerine dönüştürülerek tekrar kullanılması için dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de projeler geliştirilmekte ve yasal düzenlemeler uygulamaya konulmaktadır. Plastik atıklarla ilgili olarak sürdürülebilirlik kavramı çatısı altında atılan pek çok adıma rağmen TR Dizin kapsamında 1960-2022 yılları arasında “sürdürülebilir girişimcilik” ve “sürdürülebilir iş modeli” kavramlarının incelenmediği görülmüştür. Bu çalışmanın amacı, plastik atıkların çevreye salınımı nedeniyle gerek ulusal gerekse uluslararası basında sıklıkla yer alan Adana ilindeki plastik dönüşüm işletmelerinin sürdürülebilir girişimcilik faaliyetlerinin, sürdürülebilir iş modeli aracılığıyla incelenmesidir. Araştırmanın amacı doğrultusunda Adana’da bulunan beş adet plastik dönüşüm işletmesinin sahibi/ortağı ile Stubbs ve Cocklin’in (2008) geliştirdiği sürdürülebilir iş modeli çerçevesinde yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda literatüre paralel olarak sürdürülebilir girişimcilik sürecinde, işletme sahibinin kontrolü dışındaki çevresel unsurların ön plana çıktığı tespit edilmiştir. Katılımcıların bu süreçte atık plastiği hammadde olarak kullanarak ve/veya farklı ürünlere dönüştürerek çevreyi korumaya odaklandıkları, istihdama ve yerel ekonomiye katkı sağladıkları, aynı zamanda da karlılığı da önceledikleri görülmüştür. Sürdürülebilir iş modelinin bir parçası olarak lobicilik faaliyetlerinin de uygulandığı tespit edilmiştir.