Yıl: 2021  Cilt: 56  Sayı: 3  Sayfa: 1576-1595

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.21.08.1614

ERGENLERDE SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI İLE ÖZGECİLİK (ELSEVERLİK/FEDAKâRLIK) VE EGOSANTRİZM (BEN-MERKEZCİLİK) ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ

BUĞRA YILDIRIM, GÜLAY GÜNAY(SOS HİZ), VEYSİ BAYDAR, CENGİZ KILIÇ

Basit rastgele örnekleme desenine sahip bu çalışmada, ergenlerde sosyal medya bağımlılığı ile özgecilik ve egosantrizm (benmerkezcilik) arasındaki ilişkinin belirlenmesi ve sosyal medya bağımlılığını yordayan faktörlerin açıklanması amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini yarıdan biraz fazlası (%51,7) kız öğrenci (n=464) olan 14 – 18 yaş grubundaki toplam 898 ergen oluşturmaktadır. Elde edilen bulgulara göre katılımcıların çoğunluğu (% 92) “WhatsApp” kullanmaktadır. Cinsiyet ile sosyal medya ağlarından “Facebook” (X²=137.220; df=1; p<0.05), “Youtube” (X²=10.511; df=1; p<0.05) ve “Snapchat” (X²=14.869; df=1; p<0.05) kullanımı arasında anlamlı bir farklılık vardır. Ayrıca sosyal medya bağımlılığı; cinsiyet (r=.108, p<0.01), Ergen Ben-merkezcilik–Sosyomerkezcilik (r=.165, p<0.01) ve altboyutlarından ben merkezcilik (r=.194, p<0.01), kendine odaklana (r=.071, p<0.05), imgesel (r=.116, p<0.01) ile pozitif yönlü anlamlı bir ilişkiye sahiptir. Dahası hiyerarşik çoklu regresyon analiziyle elde edilen etki büyüklüklerinin çoğu göreceli olarak mütevazı olsa da sonuçlar sosyal medya bağımlılığının %7’sini açıklamaktadır. Katılımcıların sosyal medya bağımlılık düzeyleri, büyük ölçüde cinsiyet ve ben merkezcilikleri ile ilişkilidir. Özgecilik tutumları da sosyal medya bağımlılığının önemli yordayıcıları arasındadır. Gelecekteki çalışmalar, ergenlerde kişisel kaynaklara ek olarak sosyal kaynaklarında sosyal medya bağımlılığını engellemedeki rolü araştırmalıdır.

Anahtar Kelimeler (Keywords): sosyal medya bağımlılığı, ergen, özgecilik, egosantrizm, sosyal medya

AN INVESTİGATİON OF THE RELATİONSHİP BETWEEN SOCİAL MEDİA ADDİCTİON WİTH ALTRUİSM AND EGOCENTRİSM

This study with a simple random sampling design aimed to determine the relationship between social media addiction and altruism and egocentrism in adolescents and explain factors predicting social media addiction. The sample of the study consisted of 898 adolescents in the 14-18 age group, a little more than half of whom (51.7%) were female students (n=464). According to the findings, the majority (92%) of the participants was using “WhatsApp.” There was a significant difference between sex and the use of “Facebook” (X²=137.220; df=1; p<0.05), “YouTube” (X²=10.511; df=1; p<0.05), and “Snapchat” (X²=14.869; df=1; p<0.05). Furthermore, there was a significant positive relationship between social media addiction and sex (r=.108, p<0.01), Adolescent Egocentrism-Sociocentrism (r=.165, p<0.01), and among its sub-dimensions, Egocentrism (r=.194, p<0.01), Self-focus (r=.071, p<0.05), and Imaginary (r=.116, p<0.01). Moreover, while most of the effect sizes obtained by hierarchical multiple regression analysis were relatively modest, the results explained 7% of social media addiction. Future studies should investigate the role of social resources in addition to personal resources in preventing social media addiction in adolescents. 

Anahtar Kelimeler (Keywords): social media addiction, adolescent, altruism, egocentrism, social media